O badaniu

O badaniu

Konstrukcja narzędzia psychologicznego do pomiaru funkcjonowania moralnego i społeczno-emocjonalnego uczniów w ich otoczeniu szkolnym w celu scharakteryzowania klimatu szkoły.

Funkcjonowanie uczniów pozostaje pod wpływem przekonań podstawowych przekazywanych przez rodzinę, ale działanie uczniów w szkole zależy od czynników sytuacyjnych, czyli jest uwarunkowane warunkami panującymi w placówce (Zimbardo, 1999). Środowisko nauki ucznia jest kształtowane na poziomie szkoły poprzez istniejący w niej styl przywództwa (ang.school leadership) oraz klimat (ang. school climate; Bryk i in., 2010; Blum, McNeely, & Rinehart, 2002; Kennelly & Monrad, 2007; National High School Center, 2008; Oliver, 2007; Ostaszewski, 2012). Dobry klimat szkoły sprzyja niższemu odsetkowi problemów wychowawczych, zachowań ryzykownych i agresji szkolnej wśród uczniów (por.np. "Agresja i przemoc uczniowska a klimat szkoły", raport ORE, 2007; Szymańska, 2003) oraz lepszym osiągnięciom szkolnym (BRIEF, 2004). Niektóre badania wskazują silniejszy wpływ zmiennych indywidualnych na klimat szkoły czy klasy niż zmiennych na poziomie klasy czy szkoły (por.np.Wissink i in., 2013). Pomiar funkcjonowania moralnego uczniów i przekonań podstawowych innych członków społeczności szkolnej, czyli nauczycieli i dyrektora szkoły, pozwala na analizę zgodności postaw z dominującym w społeczeństwem zasadami moralnymi (Żylicz, 2010). Badanie klimatu szkoły powinno obejmować zarówno punkt widzenia uczniów, jak i nauczycieli (Mitchell, 2010; Barile i in., 2012) ze względu na różnice w percepcji tych dwóch grup i skupianie się na innych aspektach oraz poziomach klimatu szkoły (klasa vs.szkoła).

Cel badania

Cel badania

Problematyka badania jest zgodna z zakresem kompetencji społecznych nabywanych w toku kształcenia ogólnego i deskryptorami uniwersalnymi kompetencji społecznych określonymi przez Polską Ramę Kwalifikacji. Narzędzie będzie służyło do scharakteryzowania jednego z wymiarów klimatu szkoły. Klimat szkoły zaś jest korelatem problemów wychowawczych i zachowań ryzykownych uczniów, więc wyniki "Kwestionariusza funkcjonowania moralnego" powinny w przyszłości pozwolić na uzyskanie ważnej składowej wskaźnika (indeksu) klimatu szkoły. Jeśli narzędzie będzie miało zadowalające charakterystyki psychometryczne, to zostanie udostępnione do celów naukowo- badawczych w zakresie badania klimatu szkoły i funkcjonowania moralnego uczniów. Kwestionariusz wzmocni zasób narzędzi badawczych, diagnostycznych i monitorujących efektywność szkół w zakresie wychowania.

Metodologia

Metodologia

W badaniu "EWS- Kwestionariusz funkcjonowania moralnego" udział wezmą uczniowie (n=420), nauczyciele (n=200) oraz dyrektorzy (n=12) szkół podstawowych (klasy VI), gimnazjalnych (kl.I i III) i ponadgimnazjalnych (kl.I). Szkoły będą mieściły się w gminach wielkomiejskich i wiejskich i/lub wiejsko-miejskich o niższym i wyższym statusie ekonomicznym. Dobór szkół do badania będzie kwotowy.

Badanie "EWS- Test funkcjonowania moralnego" ma na celu stworzenie nowego narzędzia psychologicznego typu "papier- ołówek", dlatego będzie miało charakter ankiety audytoryjnej. 

O badaniu

O badaniu

Pamięć roboczą można opisać przy pomocy metafory centralnego systemu wykonawczego lub centralnego procesora, który odpowiada nie tylko za przechowywanie informacji i umieszczanie ich w pamięci trwałej, ale też za wszelkie operacje, które są wykonywane na tym materiale. Jej zakres i pojemność wiążą się z możliwościami uczenia się, przyswajanie nowego materiału, ale również z szybkością wykonywania różnych umysłowych operacji a w związku z tym z zdolnością do prawidłowego rozumowania i rozwiązywania problemów. Miary pamięci roboczej pozwalają na pomiar potencjału poznawczego ucznia w sposób odseparowany od pomiaru kompetencji i wiedzy szkolnej ucznia.

Jak zauważa I. Krejtz (2012 s. 96-97) wiele badań wskazuje na to, że deficyty pamięci roboczej przekładają się na trudności związane z czytaniem, pisaniem, nauką matematyki i nauką języka. Autorka ta wskazuje, że pamięć robocza jest wiązana ze zdolnością do uczenia się oraz rozumowania. Analizy przeprowadzone w ramach badań nad dziećmi siedmioletnimi pokazują, że pamięć robocza ma ogromne znaczenie dla zdolności matematycznych (Bull i Sceriff 2001 za Krejtz 2012). W badaniach przeprowadzonych przez I. Krejtz (2012) wykazano, że w przypadku polskich uczniów z klasy 6 SP pamięć robocza była istotnym czynnikiem przewidującym osiągnięcia szkolne z matematyki i języka polskiego, podobne zależności uzyskano dla badanych gimnazjalistów i licealistów. Test będzie uwzględniać pomiar trzech funkcji pamięci roboczej wyróżnionej przez Klausa Oberauera (2000, 2003). Są to odpowiednio : (1) funkcję przechowywania w trakcie przetwarzania; (2) funkcję nadzorującą; (3) funkcje koordynującą.

Cel badania

Cel badania

Celem badania jest przygotowanie testu Pamięci Roboczej mierzącego trzy funkcje pamięci roboczej:(1) funkcję przechowywania w trakcie przetwarzania; (2) funkcję nadzorującą; (3) funkcje koordynującą.

Przygotowywany test będzie wykorzystywany w ramach prowadzonych w IBE badań w celu pogłębienia wiedzy na temat uwarunkowań efektów pracy szkoły zarówno edukacyjnych jak i wychowawczych. Z przygotowanego narzędzia korzystać będą mogli psycholodzy praktycy zatrudnieni w systemie oświaty szczególnie w poradniach psychologiczno-pedagogicznych w celu poszerzenie indywidualnych diagnoz uczniów.

Metodologia

Metodologia

Dobór próby będzie uwzględniać co najmniej dwie warstwy wyróżnione ze względu na miejsca zamieszkania uczniów (wieś, miasto). W badaniu wezmą udział uczniowie klasy 6 SP n = 30; klasy I, II i III gimnazjum po co najmniej 30 osób na każdym z poziomów.

W badaniu pilotażowym założono próbę kwotową, z warstwami ze względu na wielkość miejscowości, realizowaną na terenie województwa mazowieckiego i lubelskiego. Przekazana próba będzie liczyła, co najmniej 10 szkół.
Minimalne liczebności osób badanych to: w klasie szóstej SP 400 uczniów (200 duże miasta i 200 wsie i małe miasta) oraz w gimnazjum 1200 uczniów (klasy 1,2, i 3) (po 200 uczniów na każdym poziomie i każdej lokalizacji - duże miasta oraz wsie i małe miasta)     

Dane zbierane będą poprzez:

1. test rozwiązywany przez uczniów na komputerach
2. kwestionariusze samowypełnialne (wspomagane komputerowo lub papierowe) wypełniane przez uczniów i ich rodziców oraz nauczycieli uczących w badanych klasach i dyrektorów badanych szkół

Ponieważ Test Pamięci Roboczej jest testem komputerowym zostanie stworzona specjalna aplikacja, która odpowiadać będzie za prezentacje zadań, wszelkich instrukcji oraz obsługę testu włącznie z zbieraniem wyników i ich prezentacją. Charakter zadań sprawia że przygotowanie ich w wersji elektronicznej jest niezbędne. Zdania wykorzystują animacje, wymagają również precyzyjnego pomiaru czasu reakcji.

Uczniowie będą najpierw rozwiązywać Test Pamięci Roboczej a następnie krótką ankietę. Rodzicom, nauczycielom i dyrektorom zostanie dostarczona ankieta w wersji papierowej lub elektronicznej.

Test

Opracowany test oraz bezpłatne szkolenie wraz z tabletami umożliwiającymi jego stosowanie zostało zaoferowane wszystkim publicznym poradniom psychologiczno pedagogicznym w Polsce.

Na zaproszenie odpowiedziało 330 poradni, przeszkolono blisko 600 diagnostów. Test Pamięci Roboczej jest wykorzystywany zarówno w procesie diagnozy indywidualnej dzieci 5,6 i 7-letnich jak i w badaniach naukowych.

Szerzej o konstrukcji testu oraz jego właściwościach psychometrycznych można przeczytać w artykule:
Sedek, G., Krejtz, I., Rydzewska, K., Kaczan, R., & Rycielski, P. (2016). Three functional aspects of working memory as strong predictors of early school achievements: The review and illustrative evidence. Polish Psychological Bulletin, 47(1), 103-111.

Test w wersji dla młodzieży i dorosłych nie został jeszcze udostępniony.

Strona pracowni testów

O badaniu

O badaniu

W Polsce do tej pory nie były prowadzone kompleksowe i zakrojone na dużą skalę badania dotyczące jakości rozwoju małych dzieci oraz ich funkcjonowania społeczno - emocjonalnego, będącego podstawą uczenia się przez całe życie (Long Life Learning). Biorąc pod uwagę duże znacznie doświadczeń wczesnodziecięcych dla funkcjonowania najpierw w okresie przedszkolnym, a następnie szkolnym, zdecydowano się przygotować baterię narzędzi diagnostycznych, wraz z normami dla dzieci w wieku 18-66 miesięcy, które będą mogły być wykorzystywane przez specjalistów pracujących z rodzicami małych dzieci. Dodatkowym efektem projektu będzie szeroko zakrojona diagnoza sytuacji małych dzieci w naszym kraju.

Bezpośrednimi beneficjentami projektu są nauczyciele, opiekunowie, pedagodzy i psycholodzy pracujący z dziećmi do lat sześciu oraz rodzice małych dzieci. Pośrednimi beneficjentami projektu są małe dzieci w Polsce, które dzięki zwiększeniu możliwości i skuteczności wczesnego rozpoznawania trudności edukacyjnych będą mogły uzyskać wsparcie. Projekt wprowadzi nowe narzędzia, użyteczne z punktu widzenia (1) diagnozy potencjalnych źródeł trudności edukacyjnych, (2) opracowywania programów pracy z dzieckiem i jego rodziną oraz (3) modyfikacji programów kształcenia dzieci (w takich instytucjach, jak żłobki, przedszkola, szkoły, instytucje wspierające rodzinę z małym dzieckiem – np. poradnie psychologiczno-pedagogiczne, centra pomocy rodzinie, poradnie dla dzieci) a także (4) badań naukowych nad funkcjonowaniem małych dzieci.

Cel badania

Cel badania

Celem projektu jest przygotowanie, na podstawie badania rodziców dzieci w wieku 18-66 miesięcy, zestawu kwestionariuszy pozwalających na diagnozę funkcjonowania emocjonalnego i społecznego. Podstawy cel projektu polega na opracowaniu baterii narzędzi dla dzieci w wieku 18-66 miesięcy. W tym przypadku analizy będą polegały na ocenia psychometrycznej wartości narzędzi (trafność, struktura czynnikowa, rzetelność), a następnie przygotowaniu zestawu norm dla różnych grup dzieci (m. in. grupy wiekowe, płeć). Dodatkowym efektem badań będzie także diagnoza funkcjonowania dzieci. W tym przypadku planuje się zweryfikowanie tezy o związku (1) jakości rozwoju psychospołecznego dziecka ze (2) zmiennymi niezależnymi wymienionymi powyżej. W tym celu zostaną zastosowane metody analizy korelacji, analizy wariancji, analizy regresji wielozmiennowej, modelowania równań strukturalnych.

Metodologia

Metodologia

Badania prowadzone są na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie 4512 rodziców dzieci wieku między 18 a 66 miesięcy.  Dzieci losowane były z operatu PESEL w sposób dwustopniowy. Najpierw losowaniu podlegały jednostki terenowe (3 warstwy:  wieś/małe miasto, średnie miasto, duże miasto), a następnie dzieci tam zamieszkujące.

Metody i techniki badawcze:

1. W trakcie realizacji projektu przygotowywane są przesiewowe narzędzia diagnostyczne służące rozpoznaniu funkcjonowania w obszarze rozwoju społeczno – emocjonalnego dzieci między 1,5 r. a 5,5 r. 

2. KRDR: Kwestionariusz Rozwój dziecka w rodzinie: narzędzie autorstwa członków ZWE, pozwala na uzyskanie pogłębionej  wiedzy na temat warunków fizycznych i społecznych rozwoju dziecka, ocenę przebiegu dotychczasowego życia dziecka, ważnych wydarzeń.

Publikacje

Standaryzacja baterii narzędzi do diagnozy psychospołecznego funkcjonowania dziecka [pdf, 1.1MB]

O badaniu

Diagnoza umiejętności matematycznych uczniów szkół podstawowych (DUMa) to badanie kompetencji uczniów klas V. Swoją formą i rodzajem użytych w nim zadań badanie nawiązywało do sprawdzianu po szkole podstawowej, który w roku 2015 po raz pierwszy będzie oparty na wymaganiach nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego.

Od 2009 roku w polskim systemie oświaty wdrażana jest nowa podstawa programowa. W roku szkolnym 2013/2014 objęła ona klasy V szkoły podstawowej, a rok później, dotarła do klasy VI. Oznacza to, że sprawdzian po szóstej klasie w 2015 r. po raz pierwszy będzie sprawdzał kompetencje dzieci, które od początku swojej edukacji uczyły się według nowej podstawy. Sprawdzian w 2015 roku będzie miał nową formułę – wydzielona zostanie część matematyczna. Sprawdzian, oprócz wymagań szczegółowych, będzie obejmował także umiejętności opisane w wymaganiach ogólnych podstawy: umiejętność modelowania matematycznego, tworzenia strategii rozwiązania oraz prowadzenia prostego rozumowania i wnioskowania.

Aby pomóc uczniom i nauczycielom w przygotowaniach do sprawdzianu, Instytut Badań Edukacyjnych zaproponował szkołom możliwość udziału w ogólnopolskim badaniu Diagnoza umiejętności matematycznych uczniów szkół podstawowych DUMa. Badanie było bezpłatne, a udział w nim - dobrowolny. Badanie zawierało zadania z matematyki dostosowane do nowej podstawy programowej, a ich forma była zgodna z nową formułą sprawdzianu. Po zakończeniu badania i wprowadzeniu danych o rozwiązaniach do programu komputerowego biorące w nim udział szkoły otrzymały informacje o wynikach uczniów poszczególnych oddziałów i wynikach uczniów całej szkoły na tle całej populacji uczniów biorących udział w badaniu. Dzięki tym informacjom nauczyciele mogli ocenić mocne i słabe strony uczniów V klasy oraz lepiej zaplanować pracę w VI klasie.

Strona badania

Raport

W diagnozie umiejętności matematycznych (DUMa) wzięli udział uczniowie klasy V szkół podstawowych. Swoją formą i rodzajem użytych zadań diagnoza nawiązywała do sprawdzianu po szkole podstawowej, który w roku 2015 po raz pierwszy będzie oparty na wymaganiach nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego. Zestaw zadań użytych w badaniu został tak przygotowany, by jak najlepiej przybliżał typy zadań, z którymi uczniowie mogą spotkać się na sprawdzianie, i co ważniejsze, by sprawdzał takie umiejętności, jakie będą wymagane na sprawdzianie.

Badanie DUMa było bezpłatne, a udział w nim był dobrowolny. Po zakończeniu badania i ocenieniu przez nauczycieli rozwiązań uczniowskich zgodnie z dostarczonym szkołom schematem oceniania i wprowadzeniu danych o rozwiązaniach do programu komputerowego, szkoła otrzymała informacje o wynikach uczniów poszczególnych oddziałów, a także o wynikach uczniów całej szkoły na tle całej populacji uczniów biorących udział w badaniu, na tle danego województwa oraz na tle innych
miejscowości (wieś, miasto do 10 tys. mieszkańców, miasto powyżej 10 tys. mieszkańców, miasto powyżej 100 tys. mieszkańców).

Raport prezentuje wyniki diagnozy.

Pobierz raport [pdf, 1.6 MB]

Kontakt

Badanie zrealizowała Pracownia Matematyki

tel.: 22 24 17 100

email: ibe@ibe.edu.pl