Współpraca szkół zawodowych z przedsiębiorcami na przykładzie Działania 9.2 PO KL
- Opublikowano: 15 Wrz 2014
O badaniu
O badaniuBadanie ewaluacyjne Działania 9.2 PO KL – Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego bazuje na wynikach prac badawczych podjętych na zlecenie Instytutu Badań Edukacyjnych w latach 2012-2014. Pierwsza część badania, o charakterze ilościowym, pt.: Wykorzystanie środków europejskich dla rozwoju współpracy między szkolnictwem zawodowym a przedsiębiorstwami została zrealizowana przez wybranego w drodze zamówienia publicznego wykonawcę w 2012 r. , a druga - o charakterze jakościowym – została przeprowadzona na przełomie 2013 i 2014 roku.
Jako że zakończono realizację terenową badania, obecnie trwają prace na przygotowaniem końcowego raportu podsumowującego całość etapów.
Cel badania
Głównym celem przeprowadzonego badania była analiza i ocena wpływu Działania 9.2 PO KL – Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego na tworzenie i rozwój współpracy między szkołami zawodowymi i przedsiębiorstwami. Zrealizowane badanie ma charakter ewaluacji on-going, przeprowadzonej w trakcie wdrażania ocenianej interwencji. Z racji końcowego etapu wdrażania projektów w ramach perspektywy finansowej 2007-2013, wnioski i rekomendacje z niniejszego badania mogą służyć dodatkowo działaniom planowanym na okres 2014-2020.
Metodologia
Zrealizowane badanie miało charakter ogólnopolski i zostało przeprowadzone w dwóch etapach: pierwszym – ilościowym, a następnie jakościowym. W pierwszym etapie badania, zrealizowanym w 2012 roku, przebadanych zostało 387 projektów (metodą wywiadu telefonicznego - CATI). Celem tej części była przede wszystkim pogłębiona charakterystyka zrealizowanych działań oraz ich pierwszych efektów. Badaną populację stanowiły projekty zakończone do dnia 31 grudnia 2011 roku. Podjęto próbę badania całej populacji projektów zakończonych w tym okresie. W celu pogłębienia wątku współpracy szkół zawodowych z przedsiębiorcami oraz zbadania trwałości projektów, zrealizowano drugi, jakościowy etap badania. Objęto nim 22 projekty, w których obecny był komponent współpracy z przedsiębiorcami w postaci praktyk dla uczniów, staży lub innych form współpracy (m.in. wycieczki zawodoznawcze, warsztaty, szkolenia itd.). Projekty analizowano z wykorzystaniem metody studium przypadku. Wybrane 22 projekty pochodziły z grupy przebadanej wcześniej metodą ilościową. Były to zatem również projekty zakończone w 2011 roku. Dzięki temu możliwe było zbadanie trwałości projektów, tj. ustalenie czy działania są kontynuowane po zakończeniu realizacji projektu.
Raport
RaportW ramach niniejszego badania przeanalizowano projekty realizowane w latach 2008-2011, ze środków Działania 9.2 PO KL, pod kątem współpracy szkół zawodowych z przedsiębiorcami. Współpraca taka miała miejsce w 38% projektów zrealizowanych w badanym okresie i przybierała zasadniczo trzy formy: praktyk (28%), staży (8%) lub innych form współpracy (11%) – takich jak m.in. wycieczki zawodoznawcze, warsztaty, szkolenia, wykłady itp. W ramach jednego projektu mogły być łączone różne formy współpracy.
Bazując na zebranych danych i na osiągniętych wartościach wskaźników, można stwierdzić iż w badanym okresie czasu, a więc w początkowej fazie realizacji Działania 9.2 PO KL, nie cieszyło się ono szczególnie dużym zainteresowaniem zarówno wśród szkół jak i przedsiębiorstw.
Jak wynika z badania, ciężar nawiązywania współpracy leżał przede wszystkim po stronie szkół. Najczęściej to one zabiegały o nawiązanie kontaktów z przedsiębiorstwami, które będą skłonne przyjąć uczniów do siebie. Z tego wynika to, iż sukces Działania 9.2 zależał w dużej mierze od możliwości i chęci kooperacji samych przedsiębiorstw.
Z perspektywy przedsiębiorców współpraca ze szkołami zawodowymi też niosła ze sobą pewne korzyści, najczęściej w postaci wsparcia kadrowego dla pracowników przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy czasami traktowali projekt jako okazję do prerekrutacji potencjalnych przyszłych pracowników. Warunkiem koniecznym, aby przedsiębiorstwo zaangażowało się we współpracę jest jego stabilna sytuacja finansowa i gospodarcza.
Nawiązana współpraca miała najczęściej charakter trwały i była najczęściej w pewnym stopniu kontynuowana po zakończeniu finansowania z projektu. Współpraca, przez wszystkie grupy respondentów zaangażowanych w projekty, była ogólnie oceniana pozytywnie.
Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w raporcie z badania.
Jadwiga Fila, Agnieszka Rybińska, Rafał Trzciński
Współpraca szkół zawodowych z przedsiębiorcami na przykładzie Działania 9.2 PO KL. Analiza projektów realizowanych w latach 2008-2011
Pobierz raport [pdf, 2.6MB]
Badanie postaw, potrzeb i oczekiwań młodych dorosłych i rodziców uczniów w wieku szkolnym dotyczące edukacji w zakresie rozwoju psychoseksualnego człowieka
- Opublikowano: 12 Wrz 2014
O badaniu
O badaniuInstytut Badań Edukacyjnych prowadzi badanie w zakresie edukacji dotyczącej rozwoju psychoseksualnego dzieci i młodzieży, które obejmuje analizę potrzeb i oczekiwań rodziców, nauczycieli, specjalistów ze szkół, dyrektorów, polityków, przedstawicieli NGO.
Badanie to będzie składało się z części jakościowej, która pomoże w przygotowaniu narzędzi do badania głównego – ilościowego.
Cel badania
Cel badaniaCelem badania jest identyfikacja źródeł wiedzy dzieci i młodzieży na temat rozwoju psychoseksualnego człowieka oraz identyfikacja oczekiwań rodziców i uczniów co do sposobu, miejsca i zakresu przekazywania wiedzy na temat rozwoju psychoseksualnego człowieka.
Autorzy badania chcą również uzyskać rzetelne informacje co do form, zakresu treści zajęć, a także kompetencji osób prowadzących zajęcia w szkole w zakresie edukacji dotyczącej rozwoju psychoseksualnego. Zamierzają też sprawdzić, czy zdaniem rodziców szkoła spełnia swoją funkcję w przekazywaniu wiedzy na temat seksualności, również czy nadąża za innymi źródłami, z których młodzi ludzie pozyskują tę wiedzę. Wreszcie eksperci pragną uzyskać odpowiedź na pytanie, czy można wypracować takie standardy edukacji psychoseksualnej, które odpowiadałyby różnym grupom społecznym, politycznym, zawodowym i światopoglądowym.
Wyniki badania będą przydatne dla Ministerstwa Edukacji Narodowej do planowania dalszych działań i wzmocnienia roli szkoły w organizacji zajęć z edukacji seksualnej zarówno w szkołach, jak i placówkach oświatowych ze szczególnym uwzględnieniem roli i potrzeb rodziców w tym zakresie.
Jak badamy
Jak badamyBadanie główne - ilościowe
W badaniu ilościowym wezmą udział uczniowie w wieku 18 lat oraz rodzice uczniów w wieku szkolnym. Badanie jest prowadzone w pierwszym kwartale 2015 a jego wyniki poznamy w drugim kwartale roku.
Badania jakościowe
W ramach przygotowania badania głównego przeprowadzono już dwa badania jakościowe.
Pierwsze dotyczyło badania potrzeb i oczekiwań rodziców dzieci w wieku szkolnym w zakresie treści programu „Wychowanie ku dorosłości”. Odbyło się 30 debat dotyczących potrzeb i oczekiwań rodziców dzieci w wieku szkolnym w zakresie treści programu „Wychowanie ku dorosłości”. Połowę debat przeprowadzono z rodzicami, a drugą połowę ze specjalistami (nauczycielami przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie, psychologami i pedagogami szkolnymi, dyrektorami szkół oraz politykami i przedstawicielami organizacji pozarządowych zajmujących się edukacją seksualną lub profilaktyką). W debatach wzięły udział 303 osoby, w tym 156 rodziców. Zapewniono udział w debatach zarówno osób o poglądach tradycyjnych, jak i liberalnych.
Drugie badanie jakościowe dotyczyło identyfikacji źródeł wiedzy dzieci i młodzieży na temat rozwoju psychoseksualnego człowieka oraz oczekiwań uczniów i ich rodziców co do sposobu, miejsca i zakresu przekazywania wiedzy na temat rozwoju psychoseksualnego człowieka.
Odbyły się 64 wywiady, w których wzięło udział 32 uczniów oraz ich rodzice. Wśród uczniów było po osiem osób ze szkoły podstawowej, z gimnazjum, z liceum ogólnokształcącego i z zasadniczej szkoły zawodowej.
Finansowanie edukacji wyższej w wybranych krajach europejskich. Od modelu egalitarnego do elitarnego
- Opublikowano: 3 Wrz 2014
Cele badania
Cele badania
Badanie ma na celu analizę polityki finansowania szkolnictwa wyższego i przeprowadzanych w tym obszarze reform w wybranych krajach europejskich (Francji, Finlandii i Republice Czeskiej). Naszą ambicją jest nie tylko dostarczenie przeglądu najważniejszych zmian zachodzących w finansowaniu uczelni, porównanie struktur systemów finansowania i wzajemnego oddziaływania mechanizmów alokacji środków, ale także zbadanie zależności między wdrażanymi reformami i wynikami szkół wyższych. Badanie ma za zadanie identyfikowanie poziomu, źródeł nakładów na szkolnictwo wyższe i mechanizmów ich alokacji oraz efektów prowadzonej polityki.W przedstawionych krajach analiza będzie uwzględniała diagnozę stanu przed reformami, przyczyny przeprowadzanych zmian oraz efekty krótko- i długookresowe. W opracowaniach podjęta zostanie próba odpowiedzi na pytanie dotyczące wpływu przyjętych rozwiązań na efektywność systemu kształcenia. Efektem końcowym będzie wyznaczenie wspólnej płaszczyzny do porównań poszczególnych systemów i wnioskowania na tej podstawie o skutkach poszczególnych mechanizmów finansowania szkolnictwa wyższego, co pozwoli na przedstawienie rekomendacji dla polityki finansowania szkolnictwa wyższego w Polsce.
Pytania badawcze
Pytania badawcze:
- Jakie modele finansowania szkół wyższych występują w analizowanych krajach i jak ewoluują w czasie?
- W jakim stopniu poziom finansowania i mechanizmy alokacji wpływają na dostęp do wyższego wykształcenia oraz na jakość kształcenia i badań?
- Jak organizacja systemu finansowania edukacji wyższej wpływa na rozwiązania stosowane w uczelniach i postępowanie naukowców?
- W jaki sposób przyjęty w Europie kierunek reform finansów wpływa na rynek edukacji wyższej?
- Jakie są determinanty (polityczne, ekonomiczne, społeczne) reform w obszarze finansów edukacji wyższej ?
Problemy badawcze
Problemy badawcze
Każdy z trzech raportów będzie koncertował się na następujących problemach:
1. System finansowania szkół wyższych i jego ewolucja od lat 90.:
- poziom nakładów, udział wydatków na szkolnictwo wyższe w PKB,
- dywersyfikacja źródeł dochodu (udział władz centralnych, regionalnych, podmiotów prywatnych),
- mechanizmy alokacji środków między uczelniami (ze względu na: typ uczelni – (prywatne/publiczne, uniwersyteckie/zawodowe, kierunki kształcenia),
- mechanizmy alokacji wewnątrz uczelni; mechanizm finansowania instytucji i pracowników uczelni,
- ilościowe i jakościowe elementy w algorytmach finansowania uczelni,
- mechanizmy finansowania dydaktyki vs. badań,
- współpłacenie za studia (cost-sharing); systemy wsparcia finansowego studentów,
- ocena przyjętych rozwiązań w zakresie finansowania rozpatrywana z punktu widzenia realizacji celów edukacji wyższej (poziomu kształcenia i badań) w krótkiej i w długiej perspektywie czasowej,
- ocena wpływu mechanizmów finansowania na rynek uczelni (dywersyfikacja potencjału uczelni).
2. Rynek edukacji wyższej:
- instytucjonalny profil szkół wyższych (wielkość uczelni i rynku edukacji wyższej, misja, instytucje o charakterze badawczym/dydaktycznym, prywatne/publiczne),
- liczba studentów (według typu uczelni i trybu studiów, grup kierunków; demograficzna charakterystyka uczących się),
- wielkość i struktura kadry: system zatrudniania i wynagradzania pracowników (długość zatrudnienia, mobilność, awans, system wynagradzania, kryteria oceny, obciążenie dydaktyką).
3. Rozwiązania organizacyjne i prawne:
- zarządzanie uczelnią (wybory władz, struktury zarządzania, udział interesariuszy zewnętrznych, centralizacja/decentralizacja); autonomia uczelni (w zakresie: własności infrastruktury, kształtowania programów, wydatkowania środków, możliwości określania warunków zatrudnienia pracowników i warunków rekrutacji),
- systemy/strategie zapewniania jakości i kontroli poziomu kształcenia i badań na poziomie wyższym (monitoring dydaktyki, działalności badawczej),
- „strategie dostosowawcze na poziomie uczelni” – innowacyjne rozwiązania z obszaru finansowania i zarządzania wpływające np. na wzrost jakości uczelni (opcjonalnie),
- współpraca uczelni z otoczeniem,
- poparcie polityczne i społeczne w dziedzinie reform finansowania edukacji wyższej (opcjonalnie).
Powstałe analizy będą podstawą do opracowania przez badaczy Zespołu Ekonomii Edukacji przeglądowego raportu, w którym uwaga będzie skupiona na następujących zagadnieniach:
- ścieżki ewolucji modeli edukacji wyższej w Europie – w obszarze finansowania i zarządzania uczelniami,
- przegląd badań dotyczący mechanizmów finansowania rozpatrywany z punktu widzenia realizacji celów przez szkoły wyższe,
- badanie panelowe dla krajów UE dotyczące nakładów i wyników edukacji wyższej obejmujące lata 2000-2012 na podstawie danych OECD, Eurostat, Eurydice, UNESCO; badanie poziomu dywersyfikacji szkół wyższych w Polsce,
- „uniwersytety przyszłości” – rekomendacje rozwiązań systemowych w zakresie finansowania uczelni w Polsce.
Harmonogram
Harmonogram badania
Powstanie raportów – grudzień 2014 roku.
Raport przeglądowy opracowany przez badaczy ZEE – II kwartał 2015 roku.
Instytucjonalne wsparcie badania
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
Raport
Raport
Finansowanie edukacji wyższej w Europie. Od modelu egalitarnego do elitarnego - Raport [pdf, 1.6 MB]
Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania wyborów osób w wieku 19-30 lat dotyczących studiowania - Raport [pdf, 4.4 MB]
Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania wyborów osób w wieku 19-30 lat dotyczących studiowania - Raport metologiczny [pdf, 2.4 MB]
Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania wyborów osób w wieku 19-30 lat dotyczących studiowania - Raport z badania [pdf, 2.7 MB]
Wykorzystanie TIK w nauczaniu i uczeniu się uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi
- Opublikowano: 23 Cze 2014
O badaniu
O badaniuPodczas ewaluacji programu rządowego „Cyfrowa szkoła”, Instytut podjął się próby spojrzenia na wykorzystanie TIK w nauczaniu i uczeniu się uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Badanie o charakterze jakościowym zostało przeprowadzone w czerwcu 2013 roku, a więc pół roku po dokonaniu zakupów sprzętu przez szkoły i objęło 17 szkół o charakterze szkół specjalnych i z oddziałami integracyjnymi z pięciu województw: zachodniopomorskiego, łódzkiego, pomorskiego, śląskiego, kujawsko-pomorskiego.
Serdecznie dziękujemy wszystkim osobom, które wzięły udział w badaniu.
Cele badania
Celem badania było uzyskanie, na podstawie opinii nauczycieli przedmiotowych i nauczycieli wspo-magających, wiedzy o sposobach i możliwościach wykorzystywania TIK w nauczaniu i uczeniu się uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Uwagę poświęcono w szczególności kwestii dostępu do technologii informacyjno-komunikacyj¬nych w szkołach specjalnych i szkołach z oddziałami integracyjnymi oraz możliwości ich realnego wykorzystania w pracy z uczniami o różnych deficytach rozwojowych.
Metodolgia
Ze względu na jakościowy charakter badania dobór szkół do badania miał charakter celowy. Badanie objęło 20 szkół specjalnych, integracyjnych lub z oddziałami specjal¬nymi, które uczestniczyły w programie „Cyfrowa szkoła”. W wytypowanych do badania szkołach uczą się uczniowie ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej. Wywiady przeprowadzano zarówno z nauczycielami przedmiotowymi, jak i z nauczycielami wspo¬magającymi. W badaniu również mogli brać udział dyrektorzy, którzy pełnili funkcję nauczyciela. W rezultacie przeprowadzonych zostało 17 pogłębionych indywidualnych wy¬wiadów oraz jedna triada z udziałem nauczycielek przedmiotowych i nauczycieli wspomagających.
Raport
RaportNauczyciele wspierający, jak i nauczyciele przedmiotowi już przed zgłoszeniem szkoły do programu „Cyfrowa szkoła”wykorzystywali TIK w pracy dydaktycznej, głównie do pracy indywidualnej z uczniami podczas terapii pedagogicznej i zajęć rewalidacyjnych – zwłaszcza, jeżeli był dostęp do sali komputerowej, lub podczas zajęć pozalekcyjnych. Podkreślali rolę TIK jako wsparcia osobistego warsztatu nauczyciela w przygotowaniu lekcji oraz jako narzędzia do indywidualnej pracy z uczniem. Co ciekawe, zwraca uwagę częste wykorzystywanie w tym celu prywatnego sprzętu. W niektórych szkołach, w szczególności tych dużych, przed przystąpieniem do programu „Cyfrowa szkoła” wykorzystywanie technologii informacyjnej było utrudnione ze względu na brak lub niewystarczającą ilość odpowiedniego sprzętu.
Jak wynika z wypowiedzi badanych nauczycieli, TIK odgrywają istotną rolę w edukacji uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W przypadku uczniów niepełnosprawnych, za pomocą TIK (np. opro¬gramowania wspomagającego czytanie lub rysowanie) mają oni możliwość nawiązywania relacji społecznych i aktywniejszego uczestniczenia w społeczności szkolnej. W odpowiedzi na potrzeby uczniów z wadami wzroku, TIK oferują pozawizualne formy komunikacji, aktywizując zmysły dotyku i słuchu. Przy deficytach związanych ze słuchem, TIK stanowią alternatywę dla komunikacji ustnej. W takich przypadkach specjalistyczne oprogramowania rozwijają możliwości wizualne lub dotykowe ucznia. Komputer może być narzędziem służącym skutecznemu motywowaniu uczniów, którzy cierpią na zaburzenia poznawcze. Z jego pomocą wspierany jest proces uczenia się, w szczególności naby¬wanie podstawowych umiejętności, zwiększenie motywacji i poczucia własnej wartości. Za pomocą różnych programów edukacyjnych dzieci uczą się, jak pokonać powolność i niedokładność koordy¬nacji wzrokowo-ruchowej.
W pracy z uczniem z deficytami, komputer i dostosowane do indywidualnych możliwości ucznia oprogramowanie z jednej strony służy do komunikacji z nauczycielem, rozwoju sprawności manualnej czy percepcji, poprawie skupienia, z drugiej zaspokaja ważną potrzebę emocjonalną i społeczną tych dzieci. Dzięki TIK łatwiej jest im pracować, pokonywać własną niepełnosprawność czy też niwelować pewne deficyty, które byłyby niemożliwe do przezwyciężenia bez np. używania komputerów.
