Raport podsumowujący projekt : „Entuzjaści edukacji”
- Opublikowano: 15 Mar 2017
Pt. „Dynamika przemian w edukacji i diagnoza problemów do rozwiązania”
Raport przedstawia główne wnioski ze zrealizowanego w latach 2010-2015 projektu badawczego „Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego”, a także rekomendacje dla dalszych zmian w edukacji.
W ramach projektu „Entuzjaści Edukacji” Instytut Badań Edukacyjnych zrealizował ponad 100 badań, by zgromadzić i usystematyzować wiedzę o przemianach w edukacji, jej mocnych i słabych stronach, a także o problemach do przezwyciężenia. Badania odpowiadały na realną potrzebę, która wynikała z braku empirycznych diagnoz, umożliwiły uczestnictwo Polski w kilku ważnych przedsięwzięciach międzynarodowych oraz nawiązanie współpracy instytucjonalnej pomiędzy uczestniczącymi w nich różnymi ośrodkami akademickimi.
W prezentowanych tu badaniach skupiamy uwagę przede wszystkim na szkole jako podstawowej instytucji edukacyjnej. IBE podjął systematyczne badania nad procesem kształcenia i jego efektami w zakresie „klasycznych” przedmiotów szkolnych, czyli: języka ojczystego, historii, języków obcych, matematyki i przedmiotów przyrodniczych, a także nad edukacją wczesnoszkolną. Generalne pytanie badawcze dotyczy sposobów wykorzystywania czasu spędzanego w szkole i efektów, jakie on przynosi. Temu newralgicznemu dla jakości edukacji zagadnieniu poświęcony jest głównie niniejszy raport. Sedno problemu podnoszenia jakości oświaty leży bowiem w tym, co dzieje się podczas codziennych zajęć szkolnych.
Skuteczność podejmowanych inwestycji na rzecz zmian w edukacji nie tylko w Polsce jest często problematyczna i stanowi główny dylemat w międzynarodowej debacie. Wiele działań reformatorskich nie dotyka sedna problemów powszechnej edukacji. Celem tego raportu, jak i wspólnym celem zrealizowanego w Instytucie Badań Edukacyjnych obszernego projektu badawczego, było wskazanie tych pól, w których zmiany są potrzebne i mogą przynieść rzeczywiste rezultaty.
W badaniach, na podstawie których powstała prezentowana w niniejszym raporcie syntetyczna diagnoza, brali udział pedagodzy, psycholodzy, socjolodzy, ekonomiści, a także badacze z różnych dyscyplin naukowych, zaangażowani w rozwój dydaktyki przedmiotów szkolnych, często także z doświadczeniem nauczycielskim.
Raport z badania systemu kształcenia zawodowego i jego interesariuszy przy wykorzystaniu metod jakościowych.
- Opublikowano: 15 Kwi 2016
Raport powstał w ramach projektu „Badanie losów absolwentów szkół zawodowych”. Jest to analiza jakościowa materiału składającego się z 91 wywiadów jakościowych – 65 indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI) i 26 zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI). Wywiady były prowadzone wśród uczniów, absolwentów, nauczycieli, dyrektorów i pracodawców, co pozwoliło na spojrzenie na analizowane zjawiska z wielu perspektyw. Do podstawowych celów tego projektu należało zebranie wątków, które można podjąć w badaniach ilościowych, ale równie ważnym elementem był komponent poznawczy. Koncentrował się na on poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie o to, jak sprawić by absolwenci stali się wartościowymi i zadowolonymi pracownikami. Badanie jednocześnie wykracza nieco poza opis samego systemu edukacji i opisuje także jego otoczenie – społeczne i gospodarcze.
Analiza podręczników do biologii z III etapu edukacyjnego pod względem realizacji obowiązku nauczania metody badań biologicznych. Raport tematyczny z badania
- Opublikowano: 4 Gru 2014
Analiza podręczników szkolnych do biologii stosowanych na III etapie edukacyjnym przeprowadzona została pod kątem realizacji obowiązku nauczania metodologii prowadzenia doświadczeń przyrodniczych zapisanego w II celu kształcenia (wymaganiu ogólnym) oraz zgodności ze spisem zalecanych doświadczeń i obserwacji do wykonania przez ucznia. Badanie poszerzono o poszukiwanie w podręcznikach treści, które sprzyjają zwiększaniu zainteresowania naukami przyrodniczymi oraz promują nauczanie poprzez dociekanie naukowe (IBSE). Szczegółowej analizie poddano 10 serii podręczników do biologii dla szkół gimnazjalnych dopuszczonych do użytku szkolnego przez MEN od 2009 roku. Wyniki badania wskazują, że cel kształcenia, jakim jest znajomość metodyki badań biologicznych, realizowany jest w podręcznikach przede wszystkim w postaci rozdziału wstępnego mówiącego o metodzie naukowej. Podręczniki zawierają opisy doświadczeń i obserwacji zalecanych do przeprowadzenia przez podstawę programową. Większość doświadczeń opisanych w podręcznikach jest ilustracją zjawisk biologicznych i nie ma na celu wdrożenia uczniów w dociekania naukowe. Podręczniki nie zawierają treści związanych z promowaniem podejścia naukowego, nauczaniem w kontekście i poprzez kontekst prawdziwych badań naukowych, czyli elementów niezbędnych do wzmacniania zainteresowania młodych ludzi naukami przyrodniczymi i karierą naukową, do czego zobowiązują zalecenia Komisji Europejskiej i Parlamentu. Analiza podręczników dostarczyła informacji o tym, w jaki sposób zapisy podstawy programowej zostały uwzględnione w narzędziach dydaktycznych używanych w praktyce szkolnej oraz o elementach podręczników, które warto poprawić lub uzupełnić.
.
Analiza Porównawcza Wyników Egzaminów Zewnętrznych - Sprawdzian w Szóstej Klasie Szkoły Podstawowej i Egzamin Gimnazjalny
- Opublikowano: 17 Gru 2013
Badania zrównujące wyniki egzaminacyjne prowadzone przez IBE zaplanowane są na kilka lat i obejmują kolejno egzamin gimnazjalny, sprawdzian na zakończenie szkoły podstawowej i wybrane przedmioty na poziomie maturalnym. Przeprowadzone w 2012 roku badania dotyczyły głównie sprawdzianu i ich podstawowym celem było zrównanie wyników sprawdzianu przeprowadzonego w latach 2002-2011 oraz ich przedstawienie w skali standardowej o średniej 100 i odchyleniu standardowym 15 zakotwiczonej do roku bazowego 2004.
Ponadto kontynuowane były badania zrównujące wyniki egzaminu gimnazjalnego w części humanistycznej i części matematyczno-przyrodniczej mające na celu poszerzenie zakresu porównywalnych między latami wyników zrównanych o rok 2011. W poszczególnych rozdziałach raportu przedstawiono główne ustalenia metodologiczne, wyniki zrównania sprawdzianu dla lat 2002-2011, rezultaty zrównania wyników egzaminu gimnazjalnego za okres 2002-2011 oraz analizy z wykorzystaniem już zrównanych wyników zarówno dla sprawdzianu, jak i dla egzaminu gimnazjalnego. Szczególną wartość przedstawia obszerny aneks zawierające zestawienia ilustrujące rezultaty przeprowadzonych badań oraz informacja na temat dostępu do porównywalnych pomiędzy latami wyników średnich dla szkół, województw, powiatów oraz gmin prezentowana na stronie http://pwe.ibe.edu.pl/.
.
Badanie 6- i 7-latków – rok szkolny 2012/2013
- Opublikowano: 27 Sty 2015
Prezentowane w tym raporcie wyniki i analizy oparte zostały na dwóch badaniach przeprowadzonych w roku 2012 i 2013 odnoszą się do kwestii związanych z poziomem umiejętności oraz funkcjonowaniem społeczno-emocjonalnym dzieci 6 i 7-letnich uczęszczających do różnych typów placówek. Należy pamiętać że odnoszą się one do sytuacji z jaką mieliśmy do czynienia w roku szkolnym 2012/2013. Zarówno czas, jaki upłynął od momentu przeprowadzenia badań jak również wejście w życie wcześniej już wspominanych zmian (np. obowiązku nauki w klasie pierwszej dla wszystkich sześciolatków urodzonych w pierwszej połowie roku 2008). Każą traktować omawiane w tym raporcie wyniki jako adekwatne i trafnie opisujące rzeczywistość z którą mieliśmy do czynienia w momencie badania ale nie stanowiące opisu stanu aktualnego w roku szkolnym 2015/2015.
Pierwsze z badań dotyczyło diagnozy poziomu umiejętności dzieci sześciu- i siedmio-letnich uczęszczających do różnego typu placówek. W badaniu tym uwzględniono zarówno umiejętności dzieci, jak również przeprowadzono wywiady z ich rodzicami, które dotyczyły oceny funkcjonowania dzieci oraz opinii rodziców na szereg tematów związanych z opieką i edukacją dziecka.
Drugie z badań było poświęcone zidentyfikowaniu przyczyn decyzji rodziców dotyczących posłania bądź nieposłania sześciolatka do pierwszej klasy szkoły podstawowej. W badaniu tym, prowadzonym przy pomocy grup fokusowych, brali udział rodzice dzieci sześcioletnich. Byli to zarówno ci rodzice, którzy zdecydowali się posłać swoje dziecko do klasy pierwszej szkoły podstawowej, jak i ci, którzy zdecydowali się na pozostawienie dziecka w zerówce szkolnej lub przedszkolnej. Wyniki tego badania zostały przedstawione w II części raportu.
.
