Zespół Ekonomii Edukacji
- Opublikowano: 4 Lut 2011
O zespole
Zespół Ekonomii Edukacji prowadzi prace badawcze i analityczne w zakresie szeroko rozumianych ekonomicznych uwarunkowań funkcjonowania systemu edukacji. Zainteresowania zespołu skupiają się w szczególności na analizie ekonomicznej efektywności polityk edukacyjnych, w tym różnych sposobów organizacji i finansowania systemu edukacji, analizie prywatnych i publicznych nakładów ponoszonych na różnych etapach i w różnych formach kształcenia a także analizie rynków okołoedukacyjnych.Prace zespołu charakteryzuje interdyscyplinarne podejście, różnorodność stosowanych metod badawczych oraz przywiązywanie dużej wagi do praktycznego wymiaru badań i ich przydatności dla polityki edukacyjnej, prowadzonej na szczeblu krajowym, jak i lokalnym. Zespół rozwija sieć współpracy z ośrodkami naukowo-badawczymi zajmującymi się problemami ekonomii edukacji w kraju i na świecie oraz podejmuje działania zmierzające do zwiększenia zainteresowania tą problematyką wśród środowisk naukowych w Polsce, w tym aktywnie uczestniczy w wydarzeniach naukowych oraz sam organizuje warsztaty, seminaria i konferencje dotyczące ekonomicznych aspektów funkcjonowania systemu edukacji i prowadzenia badań w tym obszarze.Członkowie zespołu
Specjalizuje się w problematyce ekonomii sektora publicznego a szczególnie samorządu terytorialnego. W obszarze jej zainteresowań badawczych są zwłaszcza zagadnienia polityki wydatkowej i dochodowej samorządów, systemowych rozwiązań w zakresie finansów lokalnych, efektywności realizacji zadań publicznych przez samorządy i podmioty komunalne.
W ramach badań prowadzonych przez ZEE zajmuje się analizami finansowania i organizacji zadań samorządów z zakresu edukacji. W projekcie BECKER („Badanie ekonomicznych uwarunkowań celów i kierunków alokacji nakładów na edukację realizowanych przez podmioty publiczne i prywatne w Polsce”) jest odpowiedzialna za komponent samorządowy.
Profesor Uniwersytetu Warszawskiego, w Katedrze Makroekonomii i Teorii Handlu Zagranicznego Wydziału Nauk Ekonomicznych, przewodnicząca Rady Rynku Pracy KPP „Lewiatan”, dyrektorka Ośrodka Badań Rynku Pracy na UW, członek Komitetu Nauk o Pracy PAN. Autorka i współautorka ponad 140. publikacji naukowych i wielu publikacji popularyzujących wiedzę ekonomiczną, głównie w zakresie funkcjonowania rynku pracy i jego związków z procesami makroekonomicznymi.
Szczególnym obszarem jej zainteresowań są: bezrobocie, w tym zwłaszcza strukturalne, współzależność edukacji i rynku pracy, instytucjonalne uwarunkowania funkcjonowania rynku pracy, przyczyny zróżnicowania rynku pracy w przekroju terytorialnym i kwalifikacyjnym, źródła różnic w aktywności zawodowej według płci oraz wpływ otwarcia gospodarki na efekty zatrudnieniowe. Ponadto w jej zakresie badań i refleksji są również efektywność polityki ekonomicznej w odniesieniu do rynku pracy i warunkowanej przez ten rynek a od niedawna ekonomia edukacji.
W Zespole Ekonomii Edukacji IBE opracowała główną koncepcję 2. projektów badawczych: pierwszy to BECKER („Badanie ekonomicznych uwarunkowań celów i kierunków alokacji nakładów na edukację realizowanych przez podmioty publiczne i prywatne w Polsce”) a drugi to „Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania wyborów osób w wieku 19-30 lat dotyczących studiowania”. Nad ich przebiegiem sprawuje nadzór merytoryczny. W szczególności zajmuje się w nich determinantami kosztów kształcenia i ich wpływem na decyzje edukacyjne tak po stronie popytowej, jak i podażowej.
BADACZE
W ZEE, w ramach projektu BECKER („Badanie ekonomicznych uwarunkowań celów i kierunków alokacji nakładów na edukację realizowanych przez podmioty publiczne i prywatne w Polsce”). wraz z Jędrzejem Stasiowskim, zajmuje się komponentem szkół, placówek szkolnych oraz przedsiębiorstw angażujących się w praktyczną naukę zawodu.
Badania
Badania prowadzone przez zespół:- Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania wyborów osób w wieku 19-30 lat dotyczących studiowania
- Finansowanie edukacji wyższej w wybranych krajach europejskich - od modelu egalitarnego do elitarnego
- Badanie Ekonomicznych uwarunkowań Celów i Kierunków alokacji nakładów na edukację Realizowanych przez podmioty publiczne i prywatne w Polsce (BECKER)
Badania zakończone:
Publikacje
RaportyFinansowanie i zarządzanie oświatą przez jednostki samorządu terytorialnego Instytut Badań Edukacyjnych, 2012 Pobierz raport w formacie PDF |
|
Koszty edukacji od przedszkola do gimnazjum |
|
Koszty edukacji ponadgimnazjalnej i policealnej - raport Instytut Badań Edukacyjnych, 2013 Pobierz raport w formacie PDF |
|
Raporty powiatowe prezentujące wyniki badania BECKER |
|
Raport powiat giżycki | |
Raport powiat głogowski | |
Raport Poznań | |
Raport powiat pruszkowski | |
Raport powiat sępoleński | |
Raport Siemianowice Śląskie | |
Raport powiat sokólski | |
Raport Świnoujście | |
Raport Tarnobrzeg |
Seminaria i konferencje
- Koncepcja naukowa projektu, jego metodologia i stan zaawansowania prac w projekcie.
- Wstępne wyniki badań dotyczących determinant preferencji w zakresie usług edukacji wyższej.
- Prawne uwarunkowania kształtowania się kosztów kształcenia w szkołach wyższych – wybrane zagadnienia.
- Analizy kosztów działalności dydaktycznej szkół wyższych i źródeł ich finansowania.
Część II
- Ewidencja i zarządzanie kosztami w szkołach wyższych.
- Jakość produktu edukacyjnego i sposób jego wytwarzania a koszty.
- Nakłady i koszty pracy nauczycieli akademickich.
- Wstępne wyniki badań dotyczących prywatnych nakładów na kształcenie wyższe.
Główne obszary tematyczne, z którymi związane były przeprowadzone analizy, to:
- model kształtowania się podaży usług edukacji wyższej z perspektywy ekonomicznej,
- najważniejsze uwarunkowania prawne funkcjonowania sektora edukacji wyższej, odnoszące się nie tylko do stanu obecnego, ale także do zmian, które zaszły ostatnio w tym zakresie,
- analiza kosztów ponoszonych przez uczelnie w związku z procesem kształcenia oraz analiza źródeł ich pokrycia (wykorzystano dane z systemu statystyki publicznej; analizę wzbogacono o wnioski z konsultacji eksperckich oraz badań ilościowych przeprowadzonych w ramach analizy case-study w 12 uczelniach, które zgodziły się wziąć udział w badaniu),
- analiza metodą ewidencji i zarządzania kosztami w szkołach wyższych (celem był opis mechanizmów i procedur funkcjonujących w uczelniach, jeśli chodzi o ewidencjonowanie kosztów, a także o sposoby wykorzystywania tej wiedzy do zarządzania uczelnią; oparto się tu przede wszystkich na wnioskach z 60 wywiadów przeprowadzonych z przedstawicielami 12 uczelni kształcących na trzech wybranych do badania kierunkach studiów: budownictwie, ekonomii i informatyce),
- problem jakości kształcenia i jej powiązań z poziomem kosztów,
- rynek pracy nauczycieli akademickich (wynagrodzenia stanowiące główny składnik kosztów uczelni, alokacja czasu nauczycieli między różne aktywności na uczelni: praca dydaktyczna, naukowa, ekspercka czy organizacyjna),
- prywatne nakłady na kształcenie wyższe (sporządzenie możliwie pełnego bilansu kosztów kształcenia z punktu widzenia studenta, bilans obejmuje zarówno nakłady finansowe, rzeczowe, jak i czasu poświęcanego kształceniu, oprócz źródeł danych zastanych, zaprezentowano wstępne wyniki z badania terenowego ludności, a także wyniki badań wykonanych metodą ekonomii eksperymentalnej oraz wyboru warunkowego).
Na konferencji obecni byli naukowcy i przedstawiciele zaproszonych instytucji w tym również Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. W trakcie seminarium goście zabierali głos i dyskutowali nad prezentowanymi wynikami badań. Organizacja seminarium przyczyniła się do wzbogacenia obszaru wnioskowania i poszerzenia interpretacji wyników.Dużym walorem seminarium była możliwość wymiany poglądów dotyczących ostatecznej struktury i zawartości raportu (kamienia milowego Projektu EE) „Koszty kształcenia na poziomie wyższym” oraz zaprezentowanie szerokiemu forum ekspertów wstępnych wyników badania.Na uwagę zasługują poniższe wnioski z badania:
- Uczniowie maja niepełną informację nt. edukacji na poziomie wyższym. Wskazano możliwości zwiększania wiedzy poprzez zastosowanie odpowiednio dobranych bodźców (np. warsztaty dla uczniów ostatnich klas szkół ponadgimnazjalnych).
- Przeciętne zaangażowanie studentów w aktywności związane z kształceniem w trakcie sesji egzaminacyjnej i poza nią wynosi odpowiednio: ok. 75 godzin tygodniowo i ok. 31 godzin tygodniowo. Natomiast łączny czas poświęcany na kształcenie w trakcie roku wynosi przeciętnie 1070 godzin (typowo mieści się w przedziale między 578 a 1451) – przyjmując, że rok akademicki obejmuje 30 tygodni nauki.
- Koszt pracy nauczyciela wiąże się z prowadzeniem zajęć i przygotowaniem do nich. Uczelnia kupując 1 godzinę zajęć od nauczyciela kupuje 1 godzinę 48 minut dodatkowej pracy związanej z kształceniem).
- Wynagrodzenia nauczycieli akademickich są zależne od takich zmiennych jak m.in. wiek, staż pracy, płeć, stopień/tytuł naukowy, wielkość i typ uczelni.