Standaryzacja baterii narzędzi do diagnozy psychospołecznego funkcjonowania dziecka w wieku 1,5 – 5,5 l. (18-66 mieś.)
- Opublikowano: 23 Mar 2014
Pracownia testów IBE | Pracownia testów na Facebook
O badaniu
O badaniu
W Polsce do tej pory nie były prowadzone kompleksowe i zakrojone na dużą skalę badania dotyczące jakości rozwoju małych dzieci oraz ich funkcjonowania społeczno - emocjonalnego, będącego podstawą uczenia się przez całe życie (Long Life Learning). Biorąc pod uwagę duże znacznie doświadczeń wczesnodziecięcych dla funkcjonowania najpierw w okresie przedszkolnym, a następnie szkolnym, zdecydowano się przygotować baterię narzędzi diagnostycznych, wraz z normami dla dzieci w wieku 18-66 miesięcy, które będą mogły być wykorzystywane przez specjalistów pracujących z rodzicami małych dzieci. Dodatkowym efektem projektu będzie szeroko zakrojona diagnoza sytuacji małych dzieci w naszym kraju.
Bezpośrednimi beneficjentami projektu są nauczyciele, opiekunowie, pedagodzy i psycholodzy pracujący z dziećmi do lat sześciu oraz rodzice małych dzieci. Pośrednimi beneficjentami projektu są małe dzieci w Polsce, które dzięki zwiększeniu możliwości i skuteczności wczesnego rozpoznawania trudności edukacyjnych będą mogły uzyskać wsparcie. Projekt wprowadzi nowe narzędzia, użyteczne z punktu widzenia (1) diagnozy potencjalnych źródeł trudności edukacyjnych, (2) opracowywania programów pracy z dzieckiem i jego rodziną oraz (3) modyfikacji programów kształcenia dzieci (w takich instytucjach, jak żłobki, przedszkola, szkoły, instytucje wspierające rodzinę z małym dzieckiem – np. poradnie psychologiczno-pedagogiczne, centra pomocy rodzinie, poradnie dla dzieci) a także (4) badań naukowych nad funkcjonowaniem małych dzieci.
Cel badania
Cel badania
Celem projektu jest przygotowanie, na podstawie badania rodziców dzieci w wieku 18-66 miesięcy, zestawu kwestionariuszy pozwalających na diagnozę funkcjonowania emocjonalnego i społecznego. Podstawy cel projektu polega na opracowaniu baterii narzędzi dla dzieci w wieku 18-66 miesięcy. W tym przypadku analizy będą polegały na ocenia psychometrycznej wartości narzędzi (trafność, struktura czynnikowa, rzetelność), a następnie przygotowaniu zestawu norm dla różnych grup dzieci (m. in. grupy wiekowe, płeć). Dodatkowym efektem badań będzie także diagnoza funkcjonowania dzieci. W tym przypadku planuje się zweryfikowanie tezy o związku (1) jakości rozwoju psychospołecznego dziecka ze (2) zmiennymi niezależnymi wymienionymi powyżej. W tym celu zostaną zastosowane metody analizy korelacji, analizy wariancji, analizy regresji wielozmiennowej, modelowania równań strukturalnych.
Metodologia
Metodologia
Badania prowadzone są na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie 4512 rodziców dzieci wieku między 18 a 66 miesięcy. Dzieci losowane były z operatu PESEL w sposób dwustopniowy. Najpierw losowaniu podlegały jednostki terenowe (3 warstwy: wieś/małe miasto, średnie miasto, duże miasto), a następnie dzieci tam zamieszkujące.
Metody i techniki badawcze:
1. W trakcie realizacji projektu przygotowywane są przesiewowe narzędzia diagnostyczne służące rozpoznaniu funkcjonowania w obszarze rozwoju społeczno – emocjonalnego dzieci między 1,5 r. a 5,5 r.
2. KRDR: Kwestionariusz Rozwój dziecka w rodzinie: narzędzie autorstwa członków ZWE, pozwala na uzyskanie pogłębionej wiedzy na temat warunków fizycznych i społecznych rozwoju dziecka, ocenę przebiegu dotychczasowego życia dziecka, ważnych wydarzeń.
Publikacje
PublikacjeStandaryzacja baterii narzędzi do diagnozy psychospołecznego funkcjonowania dziecka [pdf, 1.1MB]
.
Włączający system edukacji i rynku pracy - rekomendacje dla polityki publicznej
- Opublikowano: 5 Lut 2014
O badaniu
O badaniu
Dane dotyczące poziomu zatrudnienia osób niepełnosprawnych (wskaźnik zatrudnienia 23 %, dane średnioroczne BAEL za 2012 r. dla osób niepełnosprawnych w wieku produkcyjnym) wskazują, że obecny system integracji i aktywizacji społeczno-zawodowej osób z niepełnosprawnością przynosi ograniczone rezultaty. Jednocześnie wyniki wielu badań, jak i średnio i długookresowa strategia kraju zakładają, że metodą zwiększenia aktywności społeczno-zawodowej jest edukacja włączająca oraz większy udział osób z niepełnosprawnością w otwartym rynku pracy. Głównym problemem i jednocześnie celem realizowanego przez IBE badania jest odpowiedź na pytanie, jak to osiągnąć? Jednocześnie, jak przy tym nie zmarnować już istniejącego potencjału szkół i placówek specjalnych oraz zakładów pracy chronionej.
Badanie zakłada, że rekomendacje będą wypracowywane w toku prac badawczych, a następnie zostaną uzgodnione i zatwierdzone w trakcie konsultacji społecznych. Podstawowym źródłem danych będą wypowiedzi respondentów, w tym osób z niepełnosprawnością, ekspertów i specjalistów, przedstawicieli pracodawców oraz władz lokalnych i administracji centralnej. By zbadać możliwie zróżnicowaną grupę badanych (pod względem niepełnosprawności w przypadku osób z niepełnosprawnością oraz miejsca w systemie wsparcia w odniesieniu do ekspertów i otoczenia), jak i optymalizacji kosztów wybrano, tam gdzie to możliwe, wywiady grupowe i uzupełniono je wywiadami indywidualnymi.
Cele badania
Cel badania
Celem badania "Włączający system edukacji i rynku pracy - rekomendacje dla polityki publicznej" jest wypracowanie rekomendacji dla instytucji publicznych (głównie: MEN i MPiPS) na temat włączania osób z niepełnosprawnościami (OzN) do głównego nurtu edukacji i rynku pracy.
Cele szczegółowe:
- Dostarczenie informacji na temat uwarunkowań udziału OzN w uczeniu się przez całe życie oraz ich obecności na rynku pracy. Przede wszystkim pod kątem ograniczeń w życiu codziennym i sposobów ich przezwyciężania.
- Analiza polityk publicznych dotyczących osób z niepełnosprawnościami i ocena ich skuteczności pod kątem uczenia się przez całe życie wśród OzN oraz ich obecności na rynku pracy.
Metodologia
Metodologia
Badanie zostanie przeprowadzone za pomocą zogniskowanych wywiadów grupowych (FGI) (ang. Focus Group Interview), indywidualnych wywiadów pogłębionych (IDI) (ang. Individual In-Depth Interviews), paneli eksperckich, seminariów oraz poprzez konsultacje społeczne. Badanie jest podzielone na cztery fazy:
Faza I – Analiza sytuacji OzN obejmować będzie wywiady IDI z przedstawicielami instytucji rządowych związanych z zagadnieniami niepełnosprawności. Efektem fazy I będzie spis problemów do dyskusji w ramach wywiadów jakościowych.
Faza II - Badanie główne obejmować będzie wywiady IDI i FGI z osobami z niepełnosprawnością (OzN), uczniowie z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego z tytułu niepełnosprawności, opiekunami OzN, uczniami pełnosprawnymi, nauczycielami oraz z podmiotami zewnętrznymi. Wynikiem fazy II będzie katalog barier społecznych utrudniających pełne uczestnictwo w edukacji i rynku pracy OzN oraz postulatów/rekomendacji dotyczących rozwiązań służących lepszemu włączaniu OzN.
Faza III – Konsultacje obejmować będzie panele eksperckie i seminaria. Efektem fazy III będzie wypracowanie rekomendacji dla włączającego systemu wsparcia osób niepełnosprawnych w ramach edukacji i rynku pracy wraz z szacunkowym wskazaniem procedury postępowania, jak i kosztów wdrożenia.
Faza IV – Rekomendacje obejmować będzie konsultacje społeczne i seminaria z udziałem przedstawicieli respondentów uczestniczących we wszystkich wcześniejszych fazach. Efektem fazy IV będzie raport końcowy z rekomendacjami po konsultacjach społecznych.
Aktualności
Aktualności
[aktualności uporządkowane chronologicznie od najnowszych do najstarszych]
- 27.03.2015 - Zapraszamy do zapoznania się z raportem
- 27.03.2015 - Zakończenie projektu badawczego pt. „Włączający system edukacji i rynku pracy – rekomendacje dla polityki publicznej”
- 24.03.2015 - Podziękowania za udział w konferencji
- 19.02.2015 - Konferencja „Polityka publiczna wobec osób z niepełnosprawnościami w Polsce – stan obecny i perspektywy" - zaproszenie
- 13.01.2015 - Podziękowania dla uczestników konsultacji społecznych
- 10.12.2014 - Konsultacje społeczne - zaproszenie do udziału
- 12.11.2014 - Konsultacje społeczne wyników badania - informacja wstępna
- 07.11.2014 - Podziękowania dla uczestników seminariów eksperckich
- 07.10.2014 - Seminaria eksperckie w październiku
- 01.10.2014 - Podziękowania dla uczestników paneli eksperckich
- 04.09.2014 - Panele eksperckie we wrześniu
- 24.07.2014 – rozpoczęcie przygotowań do przeprowadzenia paneli eksperckich
- 01.07.2014 – zakończenie terenowej realizacji badania
- 28.04.2014 – rozpoczęcie badań terenowych
- 21.03.2014 – udostępnienie materiałów informacyjnych na stronie projektu
- 12.02.2014 - podpisanie umowy z firmą Laboratorium Badań Społecznych Sp. z o.o.
- Informacja o postępowaniu przetargowym:
- 31.01.2014 upłynął termin składania ofert na realizację badania "Włączający system edukacji i rynku pracy - rekomendacje dla polityki publicznej"
- 23.01.2014 Ogłoszenie przetargu na realizację badania "Włączający system edukacji i rynku pracy - rekomendacje dla polityki publicznej".
'Ewaluacja rządowego programu "Cyfrowa szkoła”
- Opublikowano: 30 Paź 2013
Badanie służyło ocenie efektów rządowego programu „Cyfrowa szkoła”, który zakładał wyposażenie szkół podstawowych w przenośne komputery i inny sprzęt informacyjno-komunikacyjny, połączone ze szkoleniami nauczycieli, zorganizowaniem sieci współpracy nauczycieli i opracowywaniem cyfrowych materiałów edukacyjnych, w celu wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych do podwyższenia jakości nauczania i uczenia się. W programie wzięło udział 399 szkół. Ewaluacja ex-post została przeprowadzona w okresie od maja do sierpnia 2013 roku, a więc pół roku po dokonaniu zakupów sprzętu przez szkoły. Ewaluacja była współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Serdecznie dziękujemy wszystkim osobom, które wzięły udział w badaniu. Cele badania Cele badania zostały określone Rządowym programie rozwijania kompetencji uczniów i nauczycieli w zakresie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych – „Cyfrowa szkoła”, ustanowionym uchwałą nr 40/2012 Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2012 r. Zgodnie z jego zapisami, celem ewaluacji było określenie: Metodologia Wszystkie szkoły uczestniczące w programie zostały poproszone o udział w badaniu i wypełnienie kwestionariuszy umieszczonych na stronie internetowej. Odrębne kwestionariusze opracowano dla dyrektora szkoły, dla szkolnego e-koordynatora programu oraz dla nauczycieli szkoły. Ostatecznie w badaniu wzięło udział 366 dyrektorów, 376 e-koordynatorów i 3000 nauczycieli. Oprócz tego przeprowadzono 16 indywidualnych wywiadów pogłębionych i 1 triadę z nauczycielami wspomagającymi lub przedmiotowymi. Ten moduł badania służył pogłębieniu jednego ze szczegółowych wątków ewaluacji, a mianowicie wpływu programu na nauczanie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Dokonano również analizy sprawozdań składanych przez szkoły biorące udział w programie „Cyfrowa szkoła”. Wykorzystano dostępne bazy danych - bazę SIO oraz bazę zawierającą wyniki sprawdzianu szóstoklasisty. Ponadto w ramach ewaluacji dokonano przeglądu dotychczasowych badań, analiz i materiałów informacyjnych dotyczących interwencji publicznych służących szerszemu wykorzystaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych w edukacji lub poprawie dostępu do nich wśród uczniów, jak również problematyki oddziaływania tych technologii na ucznia i nauczyciela. Raport Ogólny obraz efektów programu jest pozytywny. Wyniki badania wskazują, że udział w „Cyfrowej szkole” zmobilizował znaczną część nauczycieli do większej kreatywności, innowacyjności i zaangażowania w pracy z uczniem, a także do podnoszenia własnych kompetencji. Zgodnie z deklaracjami nauczycieli, wykorzystanie TIK sprzyjało również szerszemu stosowaniu aktywizujących i grupowych form prowadzenia zajęć. Wśród respondentów panowała zgodna opinia, że wykorzystanie TIK podnosi atrakcyjność zajęć dla uczniów. Zgodnie z deklaracjami nauczycieli, w przypadku większości uczniów pociąga to za sobą wzrost motywacji i zaangażowania w proces uczenia się i rozwijania zainteresowań, a także podniesienie kompetencji w zakresie posługiwania się TIK w uczeniu się. Pomimo że zdecydowana większość respondentów wyrażała zadowolenie z uczestnictwa w programie, znaczna część stwierdziła, że udział w „Cyfrowej szkole” miał negatywną konsekwencję w postaci zwiększenia obciążenia pracą. Problem ten dotyczył szczególnie szkolnych e-koordynatorów. Do czynników utrudniających realizację programu należy zaliczyć także napięty harmonogram i niechętny stosunek większości szkół do wypożyczania mobilnych komputerów uczniom poza teren szkoły. Bardziej szczegółowe informacje znajdują się w raporcie z badania: pobierz raport [PDF, 1,8MB]O badaniu
O badaniu
Raport
Zebrane w badaniu deklaracje respondentów świadczą o tym, że nauczyciele w zdecydowanej większości (89%) wykorzystują zakupiony przez szkołę sprzęt na zajęciach, stosują TIK częściej niż przed udziałem w programie i wywiera to znaczny wpływ na stosowane metody i techniki dydaktyczne. Przywiązanie nauczycieli do tradycyjnych metod nauczania, niewystarczające jeszcze wsparcie szkoleniowe i mała skala dyfuzji innowacyjnych zastosowań TIK w edukacji mogą jednak spowodować, że ich użycie przez znaczną część nauczycieli ograniczy się do podstawowego poziomu, na którym TIK będzie stanowiło jedynie atrakcyjny, lecz powierzchowny dodatek do tradycyjnych metod nauczania.
.
PIAAC
- Opublikowano: 4 Wrz 2011
Zespół Edukacji i Rynku Pracy | e-mail: ibe@ibe.edu.pl | tel: 22 24 17 100
O badaniu
O badaniu
Podstawą rozwoju społeczeństw i gospodarek są dziś wiedza i umiejętności, bez których nie można mówić o spójności społecznej, konkurencyjności, czy innowacyjności. Coraz łatwiejszy dostęp do informacji, których ilość rośnie w ogromnym tempie, sprawia, że samo ich zapamiętywanie traci na znaczeniu, a rośnie rola rozumowania, analizy, interpretacji i wyszukiwania informacji. Ukończenie dobrej szkoły lub uniwersytetu przestaje być gwarancją sukcesu – potrzebne staje się ciągłe uzupełnianie wiedzy i umiejętności, a brak podstawowych kompetencji może powodować wykluczenie z ważnych obszarów życia społecznego.
Wspieranie rozwoju kompetencji wymaga kompleksowej i długofalowej polityki na rzecz uczenia się przez całe życie, a pierwszym krokiem do jej realizacji powinna być rzetelna diagnoza stanu kompetencji ludności. Właśnie ona jest celem Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych PIAAC (The Programme for the International Assessment of Adult Competencies) koordynowanego przez Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
PIAAC mierzy trzy podstawowe umiejętności niezbędne do funkcjonowania we współczesnym świecie, stanowiące podstawę do nabywania nowych kompetencji i wiedzy: rozumienie tekstu, rozumowanie matematyczne oraz wykorzystywanie technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK). PIAAC dostarcza również informacji pozwalających analizować związki między kompetencjami, wykształceniem i sytuacją na rynku pracy.
Uzyskany w PIAAC obraz kompetencji ludności stanowi swego rodzaju portret ponad 700 milionów mieszkańców 24 krajów na przełomie lat 2011/2012. Przebadano wtedy 166 tys. osób w wieku 16-65 lat, w tym ponad 9 tys. w Polsce. Dodatkowe 9 krajów uczestniczy w drugiej rundzie badania trwającej do 2016 r., a kolejne deklarują zamiar przystąpienia do badania w przyszłości. PIAAC jest największym międzynarodowym badaniem kompetencji osób dorosłych zrealizowanym do tej pory i stanowi kontynuację badań IALS (1994-1998) i ALL (2002-2008).
Jak badamy
Jak badamy
Z każdym z respondentów PIAAC przeprowadzono wywiad, który składał się z dwóch części – odpowiedzi na pytania kwestionariusza osobowego oraz testu mierzącego badane umiejętności. Pytania zadawane respondentom dotyczyły m.in. ich wykształcenia i aktywności edukacyjnych, sytuacji na rynku pracy i charakterystyki obecnej lub ostatniej pracy, wykorzystywania umiejętności w życiu codziennym oraz w pracy.
Następnie respondenci rozwiązywali zadania z rozumienia tekstu, rozumowania matematycznego lub wykorzystywania TIK na komputerze lub w zeszytach papierowych. Na podstawie poprawności rozwiązywanych zadań i przy wykorzystaniu zaawansowanych metod psychometrycznych oszacowano poziomy umiejętności osób biorących udział w badaniu.
Ponieważ nie ma naturalnej skali kompetencji, w PIAAC przyjęto skalę umowną o zakresie od 0 do 500 punktów. W celu ułatwienia interpretacji wyników skala PIAAC została podzielona na 6 poziomów umiejętności w rozumieniu tekstu i rozumowaniu matematycznym oraz na 4 poziomy w wykorzystywaniu technologii informacyjno-komunikacyjnych. Wyższe poziomy odpowiadają lepszym umiejętnościom i większemu prawdopodobieństwu poprawnego rozwiązania zadania. Osobom o najwyższych umiejętnościach rozumienia tekstu lub rozumowania matematycznego, przypisany jest 4 lub 5 poziom umiejętności. Osoby osiągające najlepsze wyniki w zakresie wykorzystywania TIK przyporządkowane są do poziomu 3. Najniższe poziomy w każdej z rozpatrywanych dziedzin umiejętności to poziom 1 bądź poniżej 1.
Charakterystyka poziomów umiejętności rozumienia tekstu
Wyniki
Wyniki
Pod względem przeciętnego wyniku, zarówno w zakresie rozumienia tekstu, jak i rozumowania matematycznego, najlepsze wyniki osiągnęli mieszkańcy trzech krajów: Japonii, Finlandii i Holandii. Powyżej średniej OECD w obu dziedzinach uplasowały się również osoby dorosłe mieszkające w Szwecji, Norwegii, Estonii i Belgii. Wyniki wyraźnie najsłabsze uzyskali Włosi i Hiszpanie. Przeciętny poziom umiejętności Polaków w wieku 16-65 lat jest niższy od średniej OECD. Nasi sąsiedzi – Czechy, Słowacja i Niemcy – wypadli lepiej zarówno w zakresie umiejętności rozumienia tekstu, jak i rozumowania matematycznego.
Warto podkreślić, że różnice między krajami nie są duże. Znacznie większe różnice zaobserwowano wewnątrz krajów. Nawet w krajach osiągających najlepsze wyniki część osób dorosłych posiada bardzo niski poziom umiejętności (poziom 1 lub poniżej). Przeciętnie w 22 badanych krajach OECD aż 16% ludności ma bardzo słabe wyniki w zakresie rozumienia tekstu, a najwyższym poziomem umiejętności może pochwalić się jedynie 12% osób w wieku 16-65 lat. Kraje o niewielkim zróżnicowaniu wyników to Czechy, Słowacja, a także Korea, Cypr, Austria i Estonia. Kraje najbardziej zróżnicowane, a więc mające względnie duże odsetki osób o wysokim i niskim poziomie umiejętności to: Kanada, Wielka Brytania, Stany Zjednoczone, Niemcy i Australia.
Spojrzenie na wyniki badania PIAAC w Polsce pod względem udziału osób na poszczególnych poziomach umiejętności, pokazuje przede wszystkim duży odsetek osób o najniższym poziomie umiejętności – w rozumieniu tekstu jest to prawie jedna piąta populacji dorosłych, a w rozumowaniu matematycznym – blisko jedna czwarta. Jednocześnie grupa osób mających najwyższe umiejętności (poziom 4 lub 5) jest w Polsce relatywnie mniej liczna niż przeciętnie w OECD.
Czynnikiem bardzo silnie różnicującym umiejętności jest wykształcenie. W Polsce odgrywa ono ważniejszą rolę, niż w wielu innych krajach. O ile średni wynik osób z wyższym wykształceniem jest podobny do średniego wyniku osób z tym rodzajem wykształcenia w OECD, to wyniki osób z wykształceniem średnim lub zasadniczym zawodowym są wyraźnie niższe od średniej w tej grupie w OECD. Jest to niepokojące z tego względu, że w Polsce udział osób z tym wykształceniem jest zdecydowanie wyższy niż w pozostałych badanych krajach.
Kobiety w Polsce osiągają lepsze wyniki niż mężczyźni. Wiąże się to w dużym stopniu z różnicami w strukturze wykształcenia i zawodów: Polki są przeciętnie lepiej wykształcone niż Polacy i częściej pracują w zawodach wymagających wysokich kwalifikacji. Mężczyźni częściej kończą szkoły zawodowe i technika, a co za tym idzie częściej pracują jako średnio wykwalifikowani pracownicy fizyczni. Tymczasem te grupy osiągnęły przeciętnie niższe wyniki w badaniu.
Porównanie wyników w grupach zawodów pokazuje, że bardzo dobrze wypadają wysoko wykwalifikowani pracownicy umysłowi i pracujący w sektorze usług – w rozumieniu tekstu osiągają oni wyniki na poziomie średniej OECD. Zwraca uwagę zwłaszcza wysoki poziom kompetencji Polaków pracujących w sektorze usług nowoczesnych. Warto jednak pamiętać, że ten jest w Polsce nadal mniejszy niż w wielu krajach Europy Zachodniej. Relatywnie wysokimi przeciętnymi poziomami umiejętności wyróżniają się także sektor edukacji i administracji publicznej.
Duże różnice obserwujemy między osobami pracującymi a bezrobotnymi. Jest to spowodowane przede wszystkim niskim poziomem umiejętności długotrwale bezrobotnych. Osoby pozostające bez pracy krócej niż dwa lata posiadają kompetencje na wyraźnie wyższym poziomie niż osoby, które nie pracują od ponad dwóch lat. Warto ponadto zauważyć stosunkowo niewielką różnicę w poziomach umiejętności osób bezrobotnych i biernych zawodowo, może to świadczyć o dużym niewykorzystanym potencjale kapitału ludzkiego.
Różnice wyników, w zależności od wykształcenia, zawodu, czy branży, wiążą się także z obserwowanymi różnicami między mieszkańcami miast i wsi. Na przykład w miastach o liczbie mieszkańców powyżej 500 tys. osoby z wyższym wykształceniem stanowią prawie 42% mieszkańców w wieku 16-65 lat, a na terenach wiejskich – zaledwie 16%. Dlatego nie jest zaskakujące, że wynik mieszkańców dużych miast jest porównywalny z przeciętnym wynikiem osób z wyższym wykształceniem, a mieszkańców wsi – z wynikiem osób o wykształceniu zasadniczym zawodowym, średnim lub policealnym.
Innowacyjną częścią badania PIAAC jest pomiar umiejętności wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK), które do tej pory nie były mierzone w międzynarodowych badaniach kompetencji. Pomiar umiejętności wykorzystywania TIK różnił się od pomiaru pozostałych dwóch dziedzin. O ile zadania z rozumienia tekstu i rozumowania matematycznego były rozwiązywane przez respondentów w zeszytach papierowych lub na komputerze, o tyle pomiar umiejętności wykorzystywania TIK przeprowadzano tylko na komputerze. W rezultacie osoby, które nie posiadały podstawowych umiejętności obsługi komputera, nie przystępowały do tego testu. Co więcej, wiele osób mimo deklarowanych umiejętności odmówiło rozwiązywania komputerowej wersji testu. Z tych powodów pomiar umiejętności wykorzystywania TIK objął w każdym kraju tylko część osób (w krajach OECD było to przeciętnie ok. 75%). W Polsce poziom umiejętności wykorzystywania TIK zmierzono tylko u 50% osób i był to najniższy odsetek osób rozwiązujących komputerową wersję testu spośród wszystkich krajów biorących udział w PIAAC. Już ta informacja sama w sobie wiele mówi o poziomie komputerowych umiejętności Polaków.
Spośród Polaków, wśród których przeprowadzono pomiar umiejętności wykorzystywania TIK, 40% posiada wysoki (2 lub 3) poziom tych kompetencji. Ponieważ jednak do testu komputerowego przystąpiła połowa badanych, to z 40% otrzymujemy 20% Polaków w wieku 16-65 lat o wysokich umiejętnościach wykorzystywania TIK. W krajach, które wypadły najlepiej w tej dziedzinie pomiaru – w Szwecji, Finlandii, Holandii i Norwegii – ponad 40% społeczeństwa osiąga bardzo dobre wyniki.
We wszystkich badanych krajach występuje wyraźna przepaść międzypokoleniowa. W Polsce w najmłodszej grupie wieku (16-24 lata) 8 na 10 osób rozwiązało test na komputerze (9 na 10 średnio w OECD), a wśród najstarszych (55-65 lat) mniej niż co 5. osoba (co 3. osoba średnio w OECD).
Poziom umiejętności wykorzystywania TIK blisko 40% osób młodych jest w Polsce wysoki (poziom 2 lub 3), natomiast wśród osób starszych analogiczny odsetek to 3%. Różnice między generacjami widoczne są także w innych krajach, ale przeciętne wyniki w krajach OECD pokazują, że w Polsce badane umiejętności mogą być znacznie wyższe wśród osób starszych.
Praca zawodowa wymaga coraz częściej pracy z komputerem. Nie jest zaskoczeniem, że osoby pracujące posiadają lepsze umiejętności wykorzystywania TIK niż osoby bezrobotne lub bierne zawodowo. Ale nawet wśród pracujących, mniej Polaków korzysta z komputera niż przeciętnie w krajach OECD. Niższa jest też intensywność korzystania z komputera w pracy. Umiejętności wykorzystania TIK są silnie skorelowane z umiejętnościami rozumienia tekstu i rozumowania matematycznego. Niskie poziomy umiejętności w tych dziedzinach mogą być przeszkodą w nabywaniu umiejętności obsługi komputera i dodatkowo mogą uniemożliwiać pełne wykorzystywanie TIK.
PIAAC nie jest pierwszym badaniem kompetencji osób dorosłych w Polsce. W latach 90. przeprowadzono Międzynarodowe Badanie Kompetencji Dorosłych IALS (International Adults Literacy Survey). Dzięki temu, możemy analizować zmianę kompetencji Polaków w dziedzinie rozumienia tekstu na przestrzeni około 17 lat. Przeciętny poziom kompetencji ludności Polski wzrósł w tym czasie o 35 punktów. Jest to największa poprawa wyników spośród wszystkich 15 krajów, które wzięły udział w obydwu badaniach. W wielu krajach (np. w Szwecji czy Niemczech) wyniki pogorszyły się. Mimo że wyniki Polski w obydwu badaniach znajdują się poniżej średniej OECD, to dystans Polski do tej średniej wyraźnie zmalał.
W 1994 r. ponad 40% Polaków posiadało bardzo niski poziom umiejętności rozumienia tekstu. Między 1994 a 2011 r. odsetek ten zmniejszył się ponad dwukrotnie, choć wciąż jesteśmy pod tym względem w niechlubnej czołówce. Tak znaczącą poprawę przeciętnego poziomu umiejętności Polaków między 1994 a 2011 r. wiązać można z efektami przemian społeczno-gospodarczych ostatnich kilkunastu lat.
Prawdopodobnie najważniejszą z przyczyn wzrostu kompetencji rozumienia tekstu jest przystosowanie się Polaków do otoczenia informacyjnego gospodarki wolnorynkowej, które na początku okresu transformacji było nam jeszcze obce. Od początku lat 90. XX wieku Polacy stają przed coraz większą liczbą wyborów, począwszy od marki płatków śniadaniowych po wybór funduszu emerytalnego. Chęć świadomego podejmowania decyzji wymusza przedzieranie się przez dużą ilość otaczających nas informacji. Umiejętność ich odnajdywania, rozumienia i wykorzystywania jest też potrzebna w trakcie dokonywania ważnych wyborów takich jak na przykład wybór ścieżki edukacyjnej, kierunek rozwoju zawodowego czy poszukiwanie pracy.
Istotnym czynnikiem, który wpłynął na poprawę wyników jest też wzrost poziomu wykształcenia ludności Polski. Dużą rolę odgrywają także zmiany na rynku pracy: Polacy są dłużej aktywni zawodowo, później przechodzą na emeryturę i coraz rzadziej mają możliwość korzystania z przywilejów wcześniejszych emerytur i rent. Zmieniła się także struktura gospodarki. O połowę zmniejszył się odsetek pracujących w rolnictwie, natomiast wzrósł udział pracujących w sektorze usług i w zawodach wymagających wysokich kwalifikacji. Niewątpliwie porównanie wyników IALS i PIAAC w Polsce napawa optymizmem, należy mieć nadzieję, że ta pozytywna tendencja będzie się utrzymywać.
Do pobrania
Do pobrania
Raport krajowy IBE
- Umiejętności Polaków – wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC)
- Umiejętności Polaków – wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC) (wersja z białymi tłami wykresów)
- Umiejętności Polaków – wyniki Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych (PIAAC) (wersja w formacie EPUB na urządzenia mobilne)
Tabele do wykresów
Broszura
Publikacje OECD
- OECD Skills Outlook 2013: First Results from the Survey of Adult Skills
- The Survey of Adult Skills - Reader's Companion
- Technical Report of the Survey of Adult Skills (PIAAC)
Kwestionariusz badania
- html
- png
- Schemat wywiadu Schemat.png
Prezentacje ekspertów IBE z seminarium 8.10.2013:
Przydatne linki
Przydatne linki
Uwaga: w wielu przypadkach wyniki badania PIAAC prezentowane są jako wyniki Survey of Adult Skills (SAS).
Informacje o badaniu PIAAC w innych krajach:
- Australia
- Austria
- Cypr
- Estonia
- Francja
- Hiszpania
- Holandia
- Japonia
- Niemcy
- Stany Zjednoczone
- Wielka Brytania
- Włochy
Panel postPIAAC
Panel postPIAAC
Badanie postPIAAC jest krajową kontynuacją badania PIAAC – Międzynarodowego Badania Kompetencji Osób Dorosłych. W badaniu wzięły udział 5224 osoby obecnie w wieku 18-69 lat, które były wcześniej respondentami w badaniu PIAAC.
PostPIAAC był realizowany tylko w Polsce i posłużył zarówno zebraniu informacji o zmianach w sytuacji respondentów na rynku pracy, jak i dodatkowych informacji, które uzupełnią zbiór danych z badania PIAAC. Zbiór danych panelowych (PIAAC-postPIAAC) pozwolił na lepszą ocenę mechanizmów i zależności między posiadanymi kompetencjami, cechami osobowości, wykształceniem i sytuacją na rynku pracy osób dorosłych w Polsce, w tym również mobilnością i wejściem na rynek pracy osób młodych.
Części badania
Badanie w terenie realizowane będzie od października 2014 do lutego 2015.
Badanie jest realizowane w ramach projektu systemowego pt. „Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego” współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet III: Wysoka jakość systemu oświaty, Podziałanie 3.1.1 Tworzenie warunków i narzędzi do monitorowania, ewaluacji i badań systemu oświaty.
Niezależne kontynuacje badania PIAAC planowane są również w Niemczech, we Włoszech i w Kanadzie.
Realizacją badania zajmują się badacze z Zespołu Edukacji i Rynku Pracy: Jan Burski, Marta Palczyńska, Maja Rynko, Piotr Śpiewanowski.
Kontakt: postpiaac@ibe.edu.pl
Raport postPIAAC
raport postPIAAC [pdf, 1.5MB]
.
