Kompetencje polonistyczne piątoklasistów
- Opublikowano: 4 Gru 2015
W niniejszym raporcie zaprezentowano oraz omówiono wyniki polonistycznej części badania Kompetencje piątoklasistów (K5), przeprowadzonego w 2015 roku przez Instytut Badań Edukacyjnych.
- Na lekcjach nie ma przechodzenia od wiedzy gramatycznej do zrozumienia tekstu, nie uczy się niuansów, uczniowie nie zauważają żartu w tekście i wiele rzeczy rozumieją dosłownie - zauważa prof. Krzysztof Biedrzycki, lider Pracowni Języka Polskiego IBE, komentując wyniki badania.
- Zdecydowana większość uczniów na koniec podstawówki potrafi napisać notatkę, niestety w gimnazjum i liceum nauczyciele uczniom notatki dyktują i w efekcie młodzież traci tę umiejętność - zauważył prof. Biedrzycki - apelujemy, niech nauczyciele bardziej zaufają uczniom. Prof. Biedrzycki podkreślił, że uczniowie potrafią argumentować.
Kompetencje matematyczne piątoklasistów
- Opublikowano: 4 Gru 2015
W niniejszym raporcie zaprezentowano oraz omówiono wyniki matematycznej części badania Kompetencje piątoklasistów (K5), przeprowadzonego w 2015 roku przez Instytut Badań Edukacyjnych.
Swoją formą i rodzajem użytych zadań badanie nawiązywało do sprawdzianu po szkole podstawowej, który od roku 2015 jest oparty na wymaganiach nowej podstawy programowej kształcenia ogólnego.
Od 2009 roku w polskim systemie oświaty wdrażana jest nowa podstawa programowa. W kwietniu 2015 roku sprawdzian po szóstej klasie po raz pierwszy badał kompetencje dzieci, które od początku swojej edukacji uczyły się według nowej podstawy programowej. Sprawdzian ten ma nową formułę – jest podzielony na oddzielne części polonistyczną i matematyczną. Oprócz umiejętności szczegółowych z każdego z tych przedmiotów sprawdzane są także umiejętności opisane w wymaganiach ogólnych podstawy programowej. Dla matematyki są to: sprawność rachunkowa, umiejętność wykorzystania i tworzenia informacji, modelowania matematycznego, tworzenia strategii rozwiązania oraz prowadzenia prostego rozumowania i wnioskowania.
W części matematycznej badania znalazły się zadania sprawdzające wszystkie wymienione powyżej wymagania ogólne, poza umiejętnością wykorzystania i tworzenia informacji. Z kilku wcześniejszych badań prowadzonych przez Instytut Badań Edukacyjnych wynika, że ta umiejętność jest zdecydowania najlepiej opanowana przez uczniów szkoły podstawowej i wobec tego warto raczej skupić się na diagnozowaniu problemów, jakie mają uczniowie w zakresie pozostałych wymagań ogólnych.
W badaniu K5 wzięło udział 5769 szkół podstawowych z terenu całej Polski. W szkołach tych zestawy zadań z języka polskiego i matematyki rozwiązywało łącznie 153 683 uczniów. Ponieważ, zgodnie z założeniami, udział szkół w badaniu był dobrowolny, nie była to próba ani losowa ani celowa, ale jej liczebność jest tak duża, że pozwala uznać wyniki uzyskane w badaniu za miarodajne dla całej populacji.
Kompetencje matematyczne trzecioklasistów
- Opublikowano: 4 Gru 2015
Badanie Kompetencje trzecioklasistów (K3) odbyło się w maju 2015. Wzięło w nim udział około 200 000 uczniów z ponad 7900 szkół podstawowych.
Badanie K3 to przede wszystkim diagnoza poświęcona ważnym umiejętnościom w dwóch dziedzinach: matematyka i język polski. Nie jest to zatem forma egzaminu zewnętrznego. Oznacza to, że celem badania w części matematycznej nie było podsumowanie wszystkich umiejętności opisanych w podstawie programowej. Takie zadanie nie jest wykonalne za pomocą krótkiego zestawu zadań. Wybraliśmy te umiejętności, które mają duży wpływ na późniejsze osiągnięcia uczniów i ich matematyczny rozwój, a których kształtowanie powinno szczególnie silnie zacząć się w edukacji wczesnoszkolnej. Zadania zaś konstruowane były tak, żeby ważne wnioski dla nauczania matematyki w klasach 1-3 można było wyciągać nie tylko ze wskaźników pokazujących poziom rozwiązalności danego zadania. Równie ważna, a może nawet ważniejsza dla przeprowadzonej diagnozy jest analiza rodzajów błędów popełnianych przez uczniów i analiza metod, jakimi uczniowie dochodzili do poprawnych rozwiązań. Sposób organizacji badania, narzędzia służące do oceny pracy ucznia, kolejne raporty wysyłane do szkół, a także niniejsze opracowanie, mają pomóc nauczycielom w rozpoznawaniu przyczyn popełniania przez uczniów niektórych błędów, a tym samym pomóc w ewentualnej zmianie metod pracy nauczycieli podczas zajęć edukacji matematycznej.
Samo badanie K3 nie jest oczywiście oderwane od podstawy programowej. Wszystkie wybrane do badania umiejętności uczniów są opisane w podstawie programowej. Nie chodzi przy tym wyłącznie o treści nauczania. Szczególnie ważne są zapisane tam takie cele nauczania, jak:
- cele kształcenia ogólnego w szkole podstawowej (np. zdobycie przez ucznia umiejętności wy-korzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów);
- umiejętność rozumowania (umiejętność korzystania z podstawowych narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz prowadzenia elementarnych rozumowań matematycznych).
Przy wyborze zadań do arkusza użytego w badaniu kierowano się wnioskami wyprowadzonymi z realizowanych przez Instytut Badań Edukacyjnych w latach 2012 – 2014 badań trzecioklasistów, piątoklasistów i szóstoklasistów.
W kilku wcześniejszych badaniach zaobserwowano na przykład luki w umiejętnościach uczniów związanych z obszarem wyobraźnia geometryczna uniemożliwiające im w starszych klasach w pełni wykorzystać ich potencjał matematyczny. Z badań tych wynikało, że luki te są skutkiem wad nauczania matematyki na najwcześniejszym etapie. Dlatego w arkuszu użytym w badaniu K3 znalazło się tez sporo zadań mających pomóc nauczycielom zanalizować ich sposób nauczania w tym obszarze.
Wyniki z dotychczasowych badań wskazują także, że uczniowie zazwyczaj dobrze radzą sobie z zadaniami, do rozwiązania których mogą zastosować poznane w szkole, gotowe schematy. W za-daniach wymagających samodzielnego rozumowania, zastosowania poznanych narzędzi w rozwiązaniu nowego problemu, uczniowie często się gubią. Wiele zadań użytych w badaniu K3 stwarzało więc dzieciom okazję do poszukiwania, odkrywania i tworzenia własnych strategii dochodzenia do rozwiązania zadania.
Do pobrania:
Analiza wyników egzaminu maturalnego uczniów, którzy w roku 2015 zdawali maturę według formuły dostosowanej do nowej podstawy programowej. Matematyka, zakres podstawowy
- Opublikowano: 4 Gru 2015
Zapraszamy do zapoznania się z analizą wyników egzaminu maturalnego uczniów, którzy w roku 2015 zdawali maturę według formuły dostosowanej do nowej podstawy programowej, obejmującą maturę z matematyki w zakresie podstawowym.
Egzamin maturalny na poziomie podstawowym w założeniu ma być egzaminem podsumowującym naukę matematyki w ciągu całego okresu edukacji dla wszystkich maturzystów. Także dla tych, którzy nie wybierają studiów, a później zawodu, wymagających zaawansowanych technik matematycznych.
W kilku zadaniach arkusza matury 2015 pojawiły się pułapki, w które uczniowie wpadali przez nieuwagę lub w wyniku błędów dotyczących szczegółów. Do rozwiązania kilku zadań potrzebna była tylko znajomość podstawowej definicji lub wzoru. Niepokoi, że nawet wtedy, gdy potrzebne informacje maturzyści mogli znaleźć w oficjalnym zestawie wzorów, spory ich odsetek nie umiał z tych informacji skorzystać.
W wynikach wielu zadań maturalnych widoczny jest efekt bardzo powierzchownego nauczania matematyki w znacznym odsetku szkół. Maturzyści mają duże kłopoty w zadaniach, w których trzeba powiązać wiadomości z różnych działów lub zastosować proste techniki matematyczne w zadaniach, które nie są dokładnie takie same, jak te, które już wcześniej rozwiązywali. Szczególnie dramatyczny jest wynik w zadaniu o odsetkach bankowych i podatkach (mniej niż połowa maturzystów potrafiła je rozwiązać).
Maturzyści dobrze sobie radzili z zadaniami, w których trzeba było odtworzyć proste procedury. Jeśli procedury były bardziej złożone (jak w zadaniu o nierówności kwadratowej), spora cześć maturzystów się gubiła. To zjawisko należy traktować jako niepokojący sygnał o sposobie nauczania matematyki
w znacznej części liceów, to znaczy o nastawieniu na nauczanie odtwarzania algorytmów.
Nauczanie wykonywania kolejnych procedur ma sens tylko wtedy, gdy procedury te są jedynie pewnym skrótem do rozwiązywania problemów, które uczeń rozumie. Nauczanie wyłącznie algorytmiczne na poziomie podstawowym nie ma sensu, albowiem obejmuje uczniów, którzy w przeważającej części po zdaniu matury nie będą mieć stałej styczności z matematyką. Najpóźniej po kilku latach wszystkie procedury ulegną więc i tak zapomnieniu. W wypadku tych uczniów ważniejsza jest praca nad zaradnością matematyczną, czyli umiejętnością wykorzystania poznanych własności matematycznych.
Zdaniem ekspertów IBE pozytywne skutki powrotu matematyki jako przedmiotu obowiązkowego na maturze są niepodważalne. Warto się jednak jeszcze raz zastanowić nad rolą matury obowiązkowej
z matematyki i arkusz maturalny konstruować tak, by tę rolę jak najlepiej pomagał realizować.
Warto zmienić w arkuszach maturalnych proporcję liczby zadań wymagających umiejętności algorytmicznych i zadań wymagających rozumowania. Te ostatnie nie muszą się przecież realizować
w arkuszu maturalnym dla zakresu podstawowego wyłącznie jako zadania na dowodzenie. Nie oznacza to oczywiście, że z zadań na dowodzenie należy zrezygnować.
W arkuszu z 2015 r. pojawiło się sporo zadań, które były kopiami zadań z ubiegłych egzaminów. Warto unikać takich powtórzeń. Zjawisko to wzmacnia szkodliwy pomysł, że do matury można się przygotować, rozwiązując wyłącznie zadania z ubiegłych lat.
Umiejętności maturzystów 2015. Obowiązkowy egzamin maturalny z języka angielskiego w 2015 roku
- Opublikowano: 4 Gru 2015
Obowiązkowa matura z angielskiego w 2015 r. poszła uczniom bardzo dobrze. Uczniowie szkół publicznych lepiej ją zdali niż uczniowie ze szkół niepublicznych. Eksperci IBE rekomendują, by uczniowie intensywniej ćwiczyli umiejętność tworzenia wypowiedzi, a także by uczyli się słownictwa i gramatyki w kontekście konkretnych sytuacji.
Średnie osiągnięcia licealistów (absolwenci techników maturę według nowej podstawy będą zdawać w 2016 r.) na obowiązkowym egzaminie z angielskiego są bardzo wysokie: średni wynik – 77% punktów, mediana – 98% punktów. Taki dobry wynik egzaminu z języka angielskiego na poziomie podstawowym utrzymuje się co najmniej od 2010 roku. Dobry wynik świadczy więc o wysokich umiejętnościach polskich abiturientów w stosunku do zakładanego poziomu docelowego egzaminu.
Więcej w raporcie.
