Celem opracowania jest przedstawienie koncepcji teoretycznej i metodologicznej dotyczącej badania lokalnych uwarunkowań decyzji edukacyjnych w ramach badania panelowego „Uwarunkowania decyzji edukacyjnych”. W projekcie tym autorzy odchodzą od klasycznych narzucanych odgórnie kategorii, jak klasa wielkości miejscowości, zamiast tego analizując cechy środowiska lokalnego z punktu widzenia badanych. W artykule problem lokalnych uwarunkowań decyzji edukacyjnych przedstawiony jest w kontekście problematyki nierówności. Opisane są w nim również podstawowe założenia teorii racjonalnego wyboru, która stała się bazą do postawienia pytań badawczych oraz sformułowania hipotez badawczych. Opisany też został problem podejmowania decyzji edukacyjnych w ramach tego podejścia teoretycznego oraz przykład zastosowania teorii do analizy problemu nierówności edukacyjnych, tj. model relatywnej awersji do ryzyka Goldthorpe i Breena.