Mobilność społeczna i przestrzenna w kontekście wyborów edukacyjnych. Raport z badania

Opublikowano: 30 Sty 2015

Raport przedstawia wyniki badania "Mobilność społeczna i przestrzenna w kontekście jakości edukacji", którego celem była analiza karier edukacyjnych i zawodowych młodych Polaków w kontekście mobilności przestrzennej, społecznej oraz jakości kształcenia. Zwiększona mobilność oraz zmiany struktury kierunkowej w edukacji są zjawiskami silnie występującymi w okresie transformacji, który w Polsce wiązał się ponadto z „boomem” edukacyjnym. Zwiększony dostęp do edukacji na poziomie wyższym jest zjawiskiem pozytywnym, jednak obecnie dostrzega się także nowe wyzwania związane z upowszechnieniem kształcenia ogólnego. Należą do nich: obniżenie ekonomicznej wartości edukacji, nieefektywność (nietrafność) struktury kształcenia z punktu widzenia rynku pracy, pogłębianie się różnic w potencjale rozwojowym regionów na skutek migracji kapitału ludzkiego. Raport próbuje ocenić skalę i uwarunkowania mobilności przestrzennej w okresie podejmowania wyborów edukacyjnych i wchodzenia na rynek pracy, ocenić skalę mobilności społecznej i jej powiązania z edukacją, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnienia dostępu do edukacji dobrej jakości oraz nakreślić typowe scenariusze karier szkolnych i zawodowych dla wybranych grup respondentów różniących się pochodzeniem społecznym.

Raport ma także wymiar praktyczny i ma stanowić wsparcie dla polityki publicznej w dziedzinie edukacji oraz rozwoju regionalnego. Autorzy próbują dać odpowiedź m.in. na następujące pytania: Jaki wpływ na karierę edukacyjną i zawodową mają wybrane cechy rodziny i środowiska społecznego respondenta? Jak zmiany organizacji systemu szkolnego oraz wprowadzenie egzaminów zewnętrznych wpłynęły na decyzje respondentów o kształceniu na poziomie wyższym, wybór szkoły wyższej, wybór kierunku kształcenia? W jaki sposób wybory i osiągnięcia ucznia na wczesnych etapach kariery szkolnej determinują jego dalszą karierę edukacyjną i zawodową? Jakie są najbardziej powszechne typy zachowań migracyjnych związanych z edukacją i podjęciem pracy po jej zakończeniu? Na ile spójne są wybory specjalizacyjne respondentów na poszczególnych etapach kariery szkolnej i w życiu zawodowym? Na ile szkoła umożliwia awans społeczny osobom z niskim rodzinnym statusem społeczno-ekonomicznym? Jakie cechy respondentów i ich karier szkolnych sprzyjają wyborowi różnych trybów studiowania i typów uczelni (np. studia zaoczne, uczelnie niepubliczne)?

Pobierz raport [pdf, 1.5MB; epub, 1.5MB]

Monitorowanie losów absolwentów uczelni wyższych - raport

Opublikowano: 17 Lut 2014

Raport jest podsumowaniem prac w projekcie Monitorowanie losów absolwentów uczelni wyższych z wykorzystaniem danych administracyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W opracowaniu przedstawione zostały najważniejsze wyniki charakteryzujące losy edukacyjne i zawodowe studentów i absolwentów Uniwersytetu Warszawskiego. Wyniki uzyskane zostały przy użyciu zróżnicowanych metod: ilościowych i jakościowych badań opinii oraz badań statystycznych opartych na rejestrach administracyjnych.

Badanie wykazało m.in., że absolwenci UW w większości nie mają problemów z uzyskaniem stabilnego zatrudnienia oraz że ścieżki edukacyjno-zawodowe studentów i absolwentów UW różnią się w zależności od dyscypliny studiów. Równie istotnym elementem projektu było opracowanie uniwersalnej metodologii badania losów absolwentów szkół wyższych. Raport zawiera rekomendacje metodologiczne, które mają umożliwić wdrożenie analogicznego programu badawczego na innych uczelniach.

Nauczanie matematyki w gimnazjum - raport

Opublikowano: 4 Lut 2014

Badanie Nauczanie matematyki w gimnazjum zostało zaprojektowane tak, aby można było ocenić zróżnicowanymi narzędziami praktykę nauczania matematyki na III etapie edukacji szkolnej (gimnazjum) oraz wstępnie rozpoznać szkolne czynniki warunkujące osiąganie efektów kształcenia opisanych w nowej podstawie programowej w zakresie wymagań odnoszących się do matematyki – przede wszystkim wymagań ogólnych, które są opisem głównych celów nauczania matematyki.

Badanie obejmowało 20 wylosowanych gimnazjów z czterech województw. W każdym z nich wylosowano do badania jeden oddział klasy drugiej wraz z nauczycielem prowadzącym w tym oddziale lekcje matematyki. Badanie miało charakter jakościowy, adekwatny dla wstępnego rozeznania problemu. Wniosków z badania nie można więc uogólniać, w sensie statystycznym, na wszystkie gimnazja w Polsce.

Celem badania było uzyskanie pogłębionego wglądu w sposób, w jaki w szkołach realizowana jest nowa podstawa programowa, a nie ilościowa diagnoza poszczególnych problemów.

Wyniki badania pomogą wskazać szanse i zagrożenia dla realizacji podstawy programowej wynikające, jak się wydaje, ze stylów i tradycji nauczania matematyki.

Dla uzyskania możliwie pełnego obrazu nauczania matematyki w każdej z wylosowanych szkół przeprowadzono:

• obserwacje czterech kolejnych lekcji matematyki;
• ankietę wśród uczniów;
• wywiad grupowy z uczniami;
• test matematyczny dla uczniów;
• wywiady indywidualne z nauczycielami;
• wywiady indywidualne z rodzicami uczniów.

Badanie pokazało, że:

• nauczyciele są dobrze przygotowani z zakresu wiedzy matematycznej;
• cele szczegółowe podstawy programowej związane z wprowadzaniem i stosowaniem narzędzi matematycznych są dobrze realizowane;
• cele ogólne podstawy programowej związane z rozumowaniem, argumentacją, umiejętnością dobierania własnej strategii są słabiej realizowane;
• zaobserwowaną słabością edukacji matematycznej jest niewystarczająca komunikacja między nauczycielem a uczniami, np. rzadkie reagowanie na potrzeby, pytania i wątpliwości uczniów;
• wśród stosowanych przez nauczycieli matematyki metod pracy przeważają te, które polegają na przekazywaniu wiadomości matematycznych przy biernym uczestnictwie uczniów;
• na obserwowanych lekcjach dominowało ćwiczenie prostych umiejętności narzędziowych; większość zadań domowych też tego dotyczyła. Może to powodować u części uczniów osłabienie motywacji do samodzielnego poszukiwania rozwiązań.

Podstawa programowa przedmiotów przyrodniczych w opiniach nauczycieli, dyrektorów szkół oraz uczniów

Opublikowano: 23 Wrz 2013

dr Wojciech Grajkowski

Jesienią 2010 r. badacze IBE przeprowadzili wywiady z nauczycielami, dyrektorami szkół i uczniami, dzięki którym udało się zbudować nieco precyzyjniejszy obraz dotyczący recepcji podstawy programowej przedmiotów przyrodniczych w pierwszych latach jej wdrażania.

Mimo, że wszyscy respondenci (nauczyciele, dyrektorzy, uczniowie) zgadzali się z założeniami nowej postawy programowej, a zwłaszcza z koncepcją położenia większego nacisku na wiązanie wiedzy szkolnej z praktyką, nauczyciele i dyrektorzy szkół byli jednak przeważnie niechętnie nastawieni do reformy. Zwykle dlatego, że założenia nowej reformy wydawały im się nierealne do przeprowadzenia w polskich placówkach. Uważali też, że szkołom nie zapewniono odpowiedniego wsparcia.
 

Początkujący nauczyciele. Raport z badania jakościowego.

Opublikowano: 14 Gru 2012

dr Dominika Walczak

Przedmiotem badań opisywanych w raporcie był stopień przygotowania i adaptacji zawodowej po-czątkujących nauczycieli do pracy w szkole oraz ich mocne i słabe strony w momencie wejścia do zawodu. Badanie miało charakter jakościowy, zostało przeprowadzone metodą indywidualnego wywiadu pogłębionego (IDI). Przeprowadzono 76 wywiadów (IDI) z nauczycielami o krótkim stażu pracy – początkującymi nauczycielami, 45 wywiadów (IDI) z dyrektorami szkół oraz dodatkowo, w celu uzupełnienia danych: 15 wywiadów z nauczycielami starszymi stażem i 15 wywiadów z uczniami.