Ścieżki edukacyjne niepełnosprawnych dzieci, uczniów i absolwentów - raport z badania
Celem projektu prowadzonego przez Instytut Badań Edukacyjnych (IBE) było rozpoznanie uwarunkowań dostępu uczniów z niepełnosprawnością (UzN)1 do edukacji, w tym wpływu rodziców i opiekunów prawnych na edukację dzieci z niepełnosprawnościami. Badanie SEON obejmowało przede wszystkim zagadnienia dotyczące kształtowania się ścieżek edukacyjnych UzN, począwszy od momentu zdiagnozowania niepełnosprawności, poprzez obecną sytuację, aż do planów edukacyjnych i zawodowych uczniów. W ramach badania pytano także o sytuację społeczno-ekonomiczną rodzin, zakres otrzymywanego wsparcia środowiskowego, rozważano czynniki stymulujące i ograniczające obecność dzieci z daną niepełnosprawnością w poszczególnych typach i rodzajach szkół (ogólnodostępne, integracyjne, specjalne). Analizowano również kwestie dotyczące relacji szkoły z rodzicami tych dzieci. Dyrektorów szkół pytano głównie o różnorodne kwestie związane z funkcjonowaniem zarządzanych przez nich szkół, takie jak: dostosowanie szkół do potrzeb uczniów z niepełnosprawnością, obowiązujące przepisy prawa oświatowego czy regulacje dotyczące finansowania szkół i zwiększonych potrzeb edukacyjnych UzN.
Badanie składało się z dwóch rund: runda pierwsza obejmowała rodziców UzN z szóstych klas szkół podstawowych i trzecich klas gimnazjum (razem 3202 rodziców oraz dyrektorów szkół, do których chodzili wylosowani uczniowie).
Pierwszą rundę badania terenowego zrealizowano od 4 grudnia 2013 roku do 15 maja 2014. W drugiej rundzie przeprowadzono 3034 wywiady z rodzicami z pierwszej rundy. Drugą rundę rozpoczęto 8 września 2014 roku i zakończono w listopadzie 2014 roku. Dwie rundy badania pozwoliły na uchwycenie momentu przejścia ucznia między szkołą podstawową a szkołą gimnazjalną, a także gimnazjum a szkołą ponadgimnazjalną.
Wśród kluczowych wniosków płynących z analiz należy wskazać na bardzo dobre opinie zdecydowanej większości rodziców na temat szkół, w których uczą się ich dzieci. Szczególnie dotyczy to szkół specjalnych i integracyjnych, a w mniejszym stopniu – szkół ogólnodostępnych. Opinie o dobrej sytuacji tej grupy uczniów potwierdzają po części wypowiedzi dyrektorów na temat oferowanego dzieciom wsparcia oraz poziomu realizacji zaleceń. Opinie te są sprzeczne z jednym z założeń badawczych mówiącym, że obecny system wsparcia dla dzieci oraz młodzieży z niepełnosprawnością i ich rodzin ogranicza możliwość budowania kapitału ludzkiego dzieci i młodzieży zgodnie z ich aspiracjami edukacyjnymi.
Pobierz raport [pdf, 4.6MB]
.
