O badaniu

O badaniu

Badanie przesiewowe dotyczące opóźnionego rozwoju mowy u dzieci w wieku 2 – 3 lat z wykorzystaniem kwestionariusza Krótki Inwentarz Rozwoju Mowy i Komunikacji – KIRMiK (Krajewski i Smoczyńska, 2015) oraz kwestionariusza Słowa i Gesty – Inwentarz Rozwoju Mowy i Komunikacji – IRMiK (Smoczyńska i Krajewski, 2015) prowadzone jest przez zespół psychologów i językoznawców w pięciu rejonach wielkomiejskich (Katowice, Kraków, Lublin, Warszawa i Trójmiasto). Wcześniej Magdalena Smoczyńska i Grzegorz Krajewski dokonali polskiej adaptacji dwóch amerykańskich kwestionariuszy rodzicielskich MacArthur–Bates Communicative Development Inventories (Fenson i in. 2007) oraz ich wersji skróconych (Fenson i in. 2000). Dla polskich wersji kwestionariuszy przeprowadzono badanie normalizacyjne na reprezentatywnej próbie dzieci polskich.

Fenson, L., Marchman, V. A., Thal, D. J., Dale, P. S., Reznick, J. S., & Bates, E. (2007). MacArthur–Bates Communicative Development Inventories: User's guide and technical manual (2 wyd.). Baltimore, MD: Brookes.
Fenson L, Pethick S, Renda C, Cox JL, Dale P, Reznick S (2000) Short–form versions of the MacArthur Communicative Development Inventories. Applied Psycholinguistics 21:95–115.

Cele badania

Cele badania

W badaniu z populacji ogólnopolskiej dzieci w wieku 2 – 3 lat zostanie wyłoniona grupa dzieci późnomówiących. Obserwowane niekiedy w tym wieku opóźnienie rozwoju mowy, u części dzieci stanowi tylko przejściowe zakłócenie rozwoju i ustępuje samoistnie, u części może być zwiastunem poważniejszych zaburzeń – w tym specyficznego zaburzenia językowego SLI (Specific Language Impairment). W tym wieku nie da się przewidzieć, do której grupy należy dane dziecko o opóźnionym rozwoju mowy – pokaże to dopiero dalszy jego rozwój, który trzeba obserwować.

Planowane badania umożliwią lepsze poznanie i opisanie tego zjawiska u dzieci polskich, co pomoże w wypracowaniu procedur diagnostycznych i terapeutycznych dla praktyków (psychologów i logopedów), a także wpłynie na wzbogacenie wiedzy na temat opóźnienia i zaburzeń rozwoju językowego i jej rozpropagowanie wśród rodziców, a także lekarzy pediatrów i nauczycieli.

Ponieważ w szkole język stanowi główne medium nauczania, dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym są narażone na niepowodzenia edukacyjne, a także problemy w rozwoju emocjonalnym i społecznym. Konsekwencje sięgają dorosłości, mają wpływ na poczucie własnej wartości, zadowolenie z życia i sukcesy na polu zawodowym. W praktyce szkolnej zaburzenia językowe często mają charakter niejawny i pozostają nierozpoznane, a niepowodzenia szkolne dzieci bywają błędnie przypisywane niedostatkom intelektualnym czy też brakowi motywacji do nauki. Wczesne rozpoznanie takich problemów u dziecka pozwala na świadome i skuteczne wspieranie jego rozwoju.

Ważne, aby dzieci z podejrzeniem opóźnionego rozwoju mowy, zidentyfikowane w naszych badaniach przesiewowych, zostały po ukończeniu 4 lat przebadane w poradni psychologiczno-pedagogicznej standaryzowanym testem językowym. Takie narzędzie zostało stworzone przez nasz zespół i nosi nazwę Test Rozwoju Językowego (TRJ). Obecnie opracowywane są normy dla dzieci w wieku od 4 do 8 lat na podstawie badań przeprowadzonych na reprezentatywnej próbie ogólnopolskiej i jeszcze w tym roku test trafi do poradni psychologiczno-pedagogicznych w całym kraju.

Badanie Testem TRJ wraz z poszerzoną diagnozą psychologiczno-logopedyczną pozwoli na ustalenie, czy u dziecka występuje SLI czy też innego rodzaju zaburzenie rozwoju językowego. To z kolei umożliwi rodzicom, specjalistom i nauczycielom zaplanować dalsze postępowanie z dzieckiem. W tym celu nawiązujemy obecnie współpracę z wybranymi poradniami psychologiczno–pedagogicznymi w miejscach zamieszkania dzieci, a także z lokalnymi placówkami uniwersyteckimi w zakresie logopedii i psychologii, które mogą wesprzeć praktyków przy opracowywaniu optymalnych procedur diagnostyczno–terapeutycznych.

Metodologia

Metodologia

Do udziału w badaniu przesiewowym zaproszono rodziców dzieci w wieku 24–36 miesięcy, którzy wyrażą na to zgodę. Udział w badaniu jest całkowicie dobrowolny. Adresy dzieci zostały wylosowane z ogólnopolskiej bazy PESEL (dane pozyskane z MSW na podstawie art. 46 oraz 47 ustawy o ewidencji ludności z dnia 24 września 2010 r.). Na adres zameldowania wylosowanych dzieci rozesłane zostały kwestionariusze dla rodziców wraz z materiałami dodatkowymi (m.in. broszura informacyjna). Wszystkie dane osobowe osób niezainteresowanych badaniem zostaną niezwłocznie usunięte po zakończeniu badania. Spośród dzieci, których rodzice zechcą wziąć udział w badaniu i odeślą wypełniony kwestionariusz, wyłonimy grupę zagrożoną opóźnionym rozwojem mowy i do tych osób wyślemy szerszy kwestionariusz IRMiK "Słowa i Gesty" oraz prośbę o zgodę na przetwarzanie danych osobowych wraz z propozycją dalszego kontaktu, koniecznego do przekazywania im informacji zwrotnych.

Dla rodziców

Dla rodziców

Wszystkich rodziców zachęcamy o zapoznania się z broszurą informacyjną dotyczącą badania normalizacyjnego IRMIK oraz rozwoju mowy dziecka oraz tego, jak rodzice mogą wspierać rozwój językowy swoich dzieci [pobierz broszurę, pdf, 0,4 MB].