O badaniu

Celem projektu było Stworzenie narzędzi służących do przetwarzania i analizy informacji pochodzących z rejestrów administracyjnych wielu uczelni i ZUS na potrzeby badań losów edukacyjno-zawodowych absolwentów szkół wyższych. Badanie realizowane było w ramach kontynuacji i rozszerzenia projektu Monitorowanie losów absolwentów uczelni z wykorzystaniem danych administracyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który miał dwa zasadnicze cele: opracowanie i test metodologii odpowiedniej do monitorowania losów absolwentów szkół wyższych oraz przeprowadzenie badań według opracowanych procedur. Cele metodologiczne tego projektu zostały osiągnięte, a opracowane procedury badawcze i narzędzia pozwalają na przeprowadzenie podobnego badania na dowolnej uczelni. Jednocześnie wraz z realizacją założeń zrealizowanego projektu narodziła się potrzeba stworzenia rozwiązań informatycznych ułatwiających eksportowanie danych zgodnych pod względem zawartości i formatu z wymogami badania losów absolwentów z wykorzystaniem danych ZUS. Istotnym celem projektu badawczego stało się również przygotowanie rozwiązań organizacyjnych i informatycznych koniecznych do prowadzenia badań losów absolwentów z wykorzystaniem danych administracyjnych ZUS w wielu szkołach wyższych.

Zasadnicze cele tej części projektu to:

• zautomatyzowanie procesu generowania z systemów Internetowej Rejestracji Kandydatów i Uniwersyteckiego Systemu Obsługi Studiów zbiorów danych zawierających zapisy przebiegu studiów w taki sposób, by powstałe w ten sposób zbiory miały formę umożliwiającą połączenie informacji w nich zawartych z informacjami pochodzącymi z rejestrów administracyjnych ZUS;
• przystosowanie programów opracowanych w trakcie zakończonego projektu Monitorowanie losów absolwentów uczelni wyższych z wykorzystaniem danych administracyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do różnych rozwiązań organizacyjnych i uwarunkowań administracyjnych i prawnych wynikających z objęcia badaniem więcej niż jednej szkoły wyższej.

W ramach tego projektu powstało oprogramowanie pozwalające na względnie łatwy eksport danych z systemu USOS oraz rozwinięto oprogramowanie umożliwiające generowanie raportów automatycznych z badania losów absolwentów więcej niż jednej uczelni na podstawie danych administracyjnych. Oprogramowanie służące eksportowi danych z systemu informatycznego uczelni jest obecnie dostępne dla wszystkich szkół wyższych korzystających z USOS. Oba programy przeszły pomyślnie wszystkie testy i są gotowe do użycia w praktyce. Opracowano również dokumentacje techniczne przygotowanych programów i podręczniki użytkownika.

Realizację badania powierzono Uniwersytetowi Warszawskiemu - Pracowni Ewaluacji i Jakości Kształcenia.

O badaniu

Celem projektu było wdrożenie systemu monitorowania losów absolwentów i popularyzacja technik analiz informacji pochodzących z rejestrów opracowanych w ramach projektów badawczych IBE. Badanie realizowane było w ramach kontynuacji i rozszerzenia projektu Monitorowanie losów absolwentów uczelni z wykorzystaniem danych administracyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który miał dwa zasadnicze cele: opracowanie i test metodologii odpowiedniej do monitorowania losów absolwentów szkół wyższych oraz przeprowadzenie badań według opracowanych procedur. Szczególnie istotne było to, aby opracowane rozwiązania metodologiczne miały uniwersalny charakter, co dałoby możliwość ich wdrożenia na różnych uczelniach”. Cele metodologiczne projektu zostały osiągnięte, a opracowane procedury badawcze i narzędzia pozwalają na przeprowadzenie podobnego badania na dowolnej uczelni. Jednocześnie wraz z realizacją założeń zrealizowanego projektu narodziła się potrzeba rozwoju metodologii i narzędzi badawczych w celu jednoczesnej analizy informacji pochodzących z wielu uczelni.

Niniejszy projekt badawczy przewiduje zatem rozwój metodologii innowacyjnego badania opartego o informacje pochodzące z rejestrów. Ponadto prowadzone będzie badanie empiryczne, którego wyniki będą mogły wspierać wypracowanie rekomendacji dla kierunków działań różnego rodzaju pomiotów zaangażowanych w prace na rzecz uczenia się przez całe życie oraz zwiększania zatrudnialności absolwentów.

W ramach tej części projektu zaplanowano:

• rozpoznanie współzależności dwóch systemów: systemu społecznego oraz systemu informatycznego, który ma stanowić jego odwzorowanie, w szczególności opis potencjału analitycznego – możliwości i ograniczeń – danych pochodzących z rejestrów uczelni;
• identyfikację i przygotowanie charakterystyki źródeł danych zastanych, które mogą wzbogacić wyniki badań losów absolwentów szkół wyższych. Charakterystyka ta uwzględniała zawartość i strukturę danych oraz możliwości dostępu i wykorzystania zawartych w nich informacji.

Badanie składało się z dwóch wzajemnie powiązanych modułów.

Moduł 1 - studium współzależności procesów dydaktycznych oraz funkcjonowania elektronicznego systemu obsługi studiów - koncentrował się na rozpoznaniu użyteczności informacji (polegającej na określeniu obciążeń jakimi obarczone są dane – zarówno w wymiarze ilościowym jak i jakościowym) zawartych w rejestrach administracyjnych uczelni do zbadania procesów dydaktycznych. Celem rozpoznania użyteczności jest identyfikacja ograniczeń dotyczących potencjału analitycznego wynikających z faktycznego zakresu zbieranych danych i ich sposobu wprowadzania do systemu, a także poziomu błędów i braków danych w analizowanych rejestrach. Rozpoznanie zostało wykonane na dwóch uczelniach.

Zasadniczym celem studium było zweryfikowanie trafności przyjętych wskaźników w głównym projekcie Monitorowanie losów absolwentów uczelni wyższych z wykorzystaniem danych administracyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i określenie możliwości wykorzystania rozwiązań wypracowanych w ramach projektu IBE w przypadku analiz pozostałych uczelni w kraju, które wykorzystują Uniwersytecki System Obsługi Studiów i Internetowa Rejestracja Kandydatów. Pozwoli to na wypracowanie uniwersalnego zestawu miar opisujących przebieg trajektorii studiowania, co da możliwość prowadzenia badań ewaluacyjnych w jednakowy sposób na wszystkich uczelniach.

Moduł 2 badania stanowił studium możliwości wykorzystania danych zastanych jako źródeł w badaniach edukacyjno-zawodowych losów absolwentów szkół wyższych.

Rozpoznanie możliwości oraz różnego rodzaju ograniczeń technicznych i prawnych w dostępie do danych zastanych jest warunkiem koniecznym do prowadzenia kompleksowych badań aktywności edukacyjno-zawodowych absolwentów szkół wyższych. Poza ustaleniem uwarunkowań technicznych i prawnych dostępu do informacji zgromadzonych w rejestrach i innych źródłach danych zastanych ważnym elementem jest określenie warunków umożliwiających ich wykorzystanie w badaniach naukowych. Chodzi o taki opis warunków, które należy spełnić by badacz mógł wykorzystać dane z rejestrów uczelni do prowadzenia badań naukowych. Dodatkowo konieczna jest ocena metodologicznych problemów gromadzenia, przechowywania i potencjału analitycznego informacji zawartych w różnego rodzaju danych zastanych.

Celem prac w ramach tego modułu było rozpoznanie, na podstawie analizy informacji pochodzących z przynajmniej dwóch uczelni, rejestrów prowadzonych przez instytucje publiczne oraz badań w ramach statystyki publicznej, różnych źródeł danych zastanych, opracowanie katalogu możliwych źródeł danych wraz z charakterystyką ich struktury, dostępności oraz analizą metodologiczną ich przydatności w badaniach losów absolwentów szkół wyższych.

Badania terenowe mające na celu rozpoznanie współzależności wspomnianych systemów trwały w okresie od początku grudnia 2014 r. do końca stycznia 2015 r. na Uniwersytecie Śląskim i Uniwersytecie Warszawskim. Ten etap badania zakończył się w lutym 2015 r.

Równocześnie trwały prace nad identyfikacją i charakterystyką źródeł danych zastanych (ze szczególnym uwzględnieniem źródeł danych administracyjnych), które mogą wzbogacić wyniki badań losów absolwentów szkół wyższych. Ten etap badania obejmował również analizę prawnych uwarunkowań wykorzystania informacji pochodzących ze zidentyfikowanych źródeł i dostępu do znajdujących się tam danych. Ten etap badania zakończył się w kwietniu 2015 r.

Realizację badania powierzono Uniwersytetowi Warszawskiemu - Pracowni Ewaluacji i Jakości Kształcenia.

Raport

Monitorowanie losów absolwentów uczelni wyższych z wykorzystaniem danych administracyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Raport końcowy [pdf, 0.5MB]

Raport badawczy ze studium współzależności procesów dydaktycznych oraz funkcjonowania elektronicznego systemu obsługi studiów. [pdf, 5.8MB]

Dokumentacja techniczna Pakietu do generowania raportów MLAK [pdf, 0.5MB]

Dokumentacja użytkownika Pakietu do generowania raportów MLAK. [pdf, 2.0MB]

Narzędzie przygotowujące eksporty danych z rejestrów USOS na użytek badań losów absolwentów z wykorzystaniem rejestrów uczelni i ZUS – dokumentacja techniczna i raport metodologiczny [pdf, 0.4MB]

Narzędzie przygotowujące eksporty danych z rejestrów USOS na użytek badań losów absolwentów z wykorzystaniem rejestrów uczelni i ZUS – podręcznik użytkownika [pdf, 0.6MB]

O badaniu

O badaniu

Badanie przesiewowe dotyczące opóźnionego rozwoju mowy u dzieci w wieku 2 – 3 lat z wykorzystaniem kwestionariusza Krótki Inwentarz Rozwoju Mowy i Komunikacji – KIRMiK (Krajewski i Smoczyńska, 2015) oraz kwestionariusza Słowa i Gesty – Inwentarz Rozwoju Mowy i Komunikacji – IRMiK (Smoczyńska i Krajewski, 2015) prowadzone jest przez zespół psychologów i językoznawców w pięciu rejonach wielkomiejskich (Katowice, Kraków, Lublin, Warszawa i Trójmiasto). Wcześniej Magdalena Smoczyńska i Grzegorz Krajewski dokonali polskiej adaptacji dwóch amerykańskich kwestionariuszy rodzicielskich MacArthur–Bates Communicative Development Inventories (Fenson i in. 2007) oraz ich wersji skróconych (Fenson i in. 2000). Dla polskich wersji kwestionariuszy przeprowadzono badanie normalizacyjne na reprezentatywnej próbie dzieci polskich.

Fenson, L., Marchman, V. A., Thal, D. J., Dale, P. S., Reznick, J. S., & Bates, E. (2007). MacArthur–Bates Communicative Development Inventories: User's guide and technical manual (2 wyd.). Baltimore, MD: Brookes.
Fenson L, Pethick S, Renda C, Cox JL, Dale P, Reznick S (2000) Short–form versions of the MacArthur Communicative Development Inventories. Applied Psycholinguistics 21:95–115.

Cele badania

Cele badania

W badaniu z populacji ogólnopolskiej dzieci w wieku 2 – 3 lat zostanie wyłoniona grupa dzieci późnomówiących. Obserwowane niekiedy w tym wieku opóźnienie rozwoju mowy, u części dzieci stanowi tylko przejściowe zakłócenie rozwoju i ustępuje samoistnie, u części może być zwiastunem poważniejszych zaburzeń – w tym specyficznego zaburzenia językowego SLI (Specific Language Impairment). W tym wieku nie da się przewidzieć, do której grupy należy dane dziecko o opóźnionym rozwoju mowy – pokaże to dopiero dalszy jego rozwój, który trzeba obserwować.

Planowane badania umożliwią lepsze poznanie i opisanie tego zjawiska u dzieci polskich, co pomoże w wypracowaniu procedur diagnostycznych i terapeutycznych dla praktyków (psychologów i logopedów), a także wpłynie na wzbogacenie wiedzy na temat opóźnienia i zaburzeń rozwoju językowego i jej rozpropagowanie wśród rodziców, a także lekarzy pediatrów i nauczycieli.

Ponieważ w szkole język stanowi główne medium nauczania, dzieci ze specyficznym zaburzeniem językowym są narażone na niepowodzenia edukacyjne, a także problemy w rozwoju emocjonalnym i społecznym. Konsekwencje sięgają dorosłości, mają wpływ na poczucie własnej wartości, zadowolenie z życia i sukcesy na polu zawodowym. W praktyce szkolnej zaburzenia językowe często mają charakter niejawny i pozostają nierozpoznane, a niepowodzenia szkolne dzieci bywają błędnie przypisywane niedostatkom intelektualnym czy też brakowi motywacji do nauki. Wczesne rozpoznanie takich problemów u dziecka pozwala na świadome i skuteczne wspieranie jego rozwoju.

Ważne, aby dzieci z podejrzeniem opóźnionego rozwoju mowy, zidentyfikowane w naszych badaniach przesiewowych, zostały po ukończeniu 4 lat przebadane w poradni psychologiczno-pedagogicznej standaryzowanym testem językowym. Takie narzędzie zostało stworzone przez nasz zespół i nosi nazwę Test Rozwoju Językowego (TRJ). Obecnie opracowywane są normy dla dzieci w wieku od 4 do 8 lat na podstawie badań przeprowadzonych na reprezentatywnej próbie ogólnopolskiej i jeszcze w tym roku test trafi do poradni psychologiczno-pedagogicznych w całym kraju.

Badanie Testem TRJ wraz z poszerzoną diagnozą psychologiczno-logopedyczną pozwoli na ustalenie, czy u dziecka występuje SLI czy też innego rodzaju zaburzenie rozwoju językowego. To z kolei umożliwi rodzicom, specjalistom i nauczycielom zaplanować dalsze postępowanie z dzieckiem. W tym celu nawiązujemy obecnie współpracę z wybranymi poradniami psychologiczno–pedagogicznymi w miejscach zamieszkania dzieci, a także z lokalnymi placówkami uniwersyteckimi w zakresie logopedii i psychologii, które mogą wesprzeć praktyków przy opracowywaniu optymalnych procedur diagnostyczno–terapeutycznych.

Metodologia

Metodologia

Do udziału w badaniu przesiewowym zaproszono rodziców dzieci w wieku 24–36 miesięcy, którzy wyrażą na to zgodę. Udział w badaniu jest całkowicie dobrowolny. Adresy dzieci zostały wylosowane z ogólnopolskiej bazy PESEL (dane pozyskane z MSW na podstawie art. 46 oraz 47 ustawy o ewidencji ludności z dnia 24 września 2010 r.). Na adres zameldowania wylosowanych dzieci rozesłane zostały kwestionariusze dla rodziców wraz z materiałami dodatkowymi (m.in. broszura informacyjna). Wszystkie dane osobowe osób niezainteresowanych badaniem zostaną niezwłocznie usunięte po zakończeniu badania. Spośród dzieci, których rodzice zechcą wziąć udział w badaniu i odeślą wypełniony kwestionariusz, wyłonimy grupę zagrożoną opóźnionym rozwojem mowy i do tych osób wyślemy szerszy kwestionariusz IRMiK "Słowa i Gesty" oraz prośbę o zgodę na przetwarzanie danych osobowych wraz z propozycją dalszego kontaktu, koniecznego do przekazywania im informacji zwrotnych.

Dla rodziców

Dla rodziców

Wszystkich rodziców zachęcamy o zapoznania się z broszurą informacyjną dotyczącą badania normalizacyjnego IRMIK oraz rozwoju mowy dziecka oraz tego, jak rodzice mogą wspierać rozwój językowy swoich dzieci [pobierz broszurę, pdf, 0,4 MB].

O badaniu

O badaniu

Mowa, czytanie i pisanie to podstawowe formy komunikacji językowej, pozostające ze sobą w ścisłym związku, zwłaszcza u progu edukacji. Kompetencje w tym zakresie będą warunkować kolejne sukcesy dziecka na różnych etapach i w różnych domenach edukacji.

Wczesna, oparta na najnowszej wiedzy diagnoza edukacyjna, jest ważnym krokiem ku wyrównaniu szans edukacyjnych, pozwalając odpowiednio wcześnie podjąć efektywne działania profilaktyczne wobec potencjalnych zaburzeń uczenia się. Polskie poradnie psychologiczno-pedagogiczne nie dysponują, jak dotąd, bazującym na nowoczesnych technologiach narzędziem diagnostycznym, które pozwoliłyby w kompleksowy sposób ocenić funkcje fonologiczne dziecka, leżące u podstaw nauki czytania i pisania.

Zespół Specyficznych Zaburzeń Uczenia się z IBE podjął się przygotowania koncepcyjnego diagnozy funkcji fonologicznych, a także opracowania nowoczesnej baterii komputerowych testów o nazwie Komputerowa Ocena Funkcji Fonologicznych FUNFON.

Bateria ta służy pomiarowi wybranych aspektów przetwarzania fonologicznego, takich jak:

• słuch fonemowy czyli zdolność do identyfikowania głosek różniących się minimalnie, czyli jedną cechą tzw. dystynktywną,
• umiejętność wyodrębniania i identyfikacji w słowach cząstki nagłosowej (tzw. aliteracji), o różnej strukturze: fonemowej, sylabowej, śródsylabowej,
• umiejętność rozpoznawania rymów,
• przetwarzanie fonologiczne na poziomie sylaby i głoski.

W teście wykorzystywane są zarówno słowa prawdziwe (z języka polskiego) jak i tzw. pseudosłowa.

W efekcie badania powstało narzędzie w formie testu komputerowego, który służy do oceny funkcji językowych, leżących u podstaw nauki czytania i pisania. Test jest przeznaczony dla dzieci uczęszczających do oddziału rocznego przygotowania przedszkolnego (RPP) oraz I klasy.

Cele badania

Cele badania

Głównym celem badania jest opracowanie oraz pilotaż psychometryczny testu Komputerowa Ocena Funkcji Fonologicznych FUNFON - specjalistycznego narzędzia do diagnozy funkcji fonologicznych leżących u podstaw nabywania umiejętności czytania i pisania. Test składa się z 10 zadań mierzących wybrane funkcje fonologiczne. Test jest przeznaczony do diagnozy dzieci na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej.

Efektem badań pilotażowych będzie przygotowanie ostatecznej wersji komputerowego narzędzia diagnostycznego dla specjalistów – psychologów, zatrudnionych w systemie oświaty szczególnie w poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w celu poszerzenia indywidualnych diagnoz uczniów.

Metodologia

Metodologia

Test Komputerowa Ocena Funkcji Fonologicznych FUNFON jest testem komputerowym – dlatego też została stworzona specjalna aplikacja, która odpowiada za prezentację zadań, instrukcji wyjaśniających sposób ich wykonania oraz obsługę testu włącznie ze zbieraniem wyników i ich prezentacją. Wersja elektroniczna zadań językowych pozwala na dokładną standaryzację warunków badania – pozwala na kontrolę zmiennych związanych z tempem prezentacji materiału językowego czy interwałami pomiędzy poszczególnymi bodźcami. Przygotowanie zadań w wersji elektronicznej umożliwia precyzyjny pomiar czasu reakcji na zadania testowe, co może być ważnym wskaźnikiem diagnostycznym.

W badaniu wezmą udział dzieci oraz ich rodzice lub opiekunowie prawni. Do badania wylosowano 16 szkół z całej Polski.

Badaniami objętych zostanie 500 dzieci uczęszczających do oddziałów rocznego przygotowania przedszkolnego (tzw. zerówek) oraz klas I, II i III. Dzieci będą brały udział w 3 badaniach indywidualnych z wykorzystaniem testu FUNFON, specjalistycznych testów psychologicznych, służących diagnozie poziomu czytania i pisania, a także testów towarzyszących, m.in. do badania sprawności poznawczych, np. pamięci roboczej (z zastosowaniem tabletu).

Rodzice dzieci wylosowanych do badania zostaną poproszeni o wypełnienie kwestionariusza na temat rozwoju dziecka.