Analiza wyników egzaminu maturalnego uczniów, którzy w roku 2015 zdawali maturę według formuły dostosowanej do nowej podstawy programowej. Matematyka, zakres podstawowy

Opublikowano: 4 Gru 2015

Zapraszamy do zapoznania się z analizą wyników egzaminu maturalnego uczniów, którzy w roku 2015 zdawali maturę według formuły dostosowanej do nowej podstawy programowej, obejmującą maturę z matematyki w zakresie podstawowym.

Egzamin maturalny na poziomie podstawowym w założeniu ma być egzaminem podsumowującym naukę matematyki w ciągu całego okresu edukacji dla wszystkich maturzystów. Także dla tych, którzy nie wybierają studiów, a później zawodu, wymagających zaawansowanych technik matematycznych.

W kilku zadaniach arkusza matury 2015 pojawiły się pułapki, w które uczniowie wpadali przez nieuwagę lub w wyniku błędów dotyczących szczegółów. Do rozwiązania kilku zadań potrzebna była tylko znajomość podstawowej definicji lub wzoru. Niepokoi, że nawet wtedy, gdy potrzebne informacje maturzyści mogli znaleźć w oficjalnym zestawie wzorów, spory ich odsetek nie umiał z tych informacji skorzystać.

W wynikach wielu zadań maturalnych widoczny jest efekt bardzo powierzchownego nauczania matematyki w znacznym odsetku szkół. Maturzyści mają duże kłopoty w zadaniach, w których trzeba powiązać wiadomości z różnych działów lub zastosować proste techniki matematyczne w zadaniach, które nie są dokładnie takie same, jak te, które już wcześniej rozwiązywali. Szczególnie dramatyczny jest wynik w zadaniu o odsetkach bankowych i podatkach (mniej niż połowa maturzystów potrafiła je rozwiązać).

Maturzyści dobrze sobie radzili z zadaniami, w których trzeba było odtworzyć proste procedury. Jeśli procedury były bardziej złożone (jak w zadaniu o nierówności kwadratowej), spora cześć maturzystów się gubiła. To zjawisko należy traktować jako niepokojący sygnał o sposobie nauczania matematyki
w znacznej części liceów, to znaczy o nastawieniu na nauczanie odtwarzania algorytmów.

Nauczanie wykonywania kolejnych procedur ma sens tylko wtedy, gdy procedury te są jedynie pewnym skrótem do rozwiązywania problemów, które uczeń rozumie. Nauczanie wyłącznie algorytmiczne na poziomie podstawowym nie ma sensu, albowiem obejmuje uczniów, którzy w przeważającej części po zdaniu matury nie będą mieć stałej styczności z matematyką. Najpóźniej po kilku latach wszystkie procedury ulegną więc i tak zapomnieniu. W wypadku tych uczniów ważniejsza jest praca nad zaradnością matematyczną, czyli umiejętnością wykorzystania poznanych własności matematycznych.

Zdaniem ekspertów IBE pozytywne skutki powrotu matematyki jako przedmiotu obowiązkowego na maturze są niepodważalne. Warto się jednak jeszcze raz zastanowić nad rolą matury obowiązkowej
z matematyki i arkusz maturalny konstruować tak, by tę rolę jak najlepiej pomagał realizować.

Warto zmienić w arkuszach maturalnych proporcję liczby zadań wymagających umiejętności algorytmicznych i zadań wymagających rozumowania. Te ostatnie nie muszą się przecież realizować
w arkuszu maturalnym dla zakresu podstawowego wyłącznie jako zadania na dowodzenie. Nie oznacza to oczywiście, że z zadań na dowodzenie należy zrezygnować.

W arkuszu z 2015 r. pojawiło się sporo zadań, które były kopiami zadań z ubiegłych egzaminów. Warto unikać takich powtórzeń. Zjawisko to wzmacnia szkodliwy pomysł, że do matury można się przygotować, rozwiązując wyłącznie zadania z ubiegłych lat.