Wykorzystanie ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej przez szkoły
- Opublikowano: 20 Mar 2013
Głównym celem badania była ocena przydatności wybranych form nadzoru pedagogicznego – ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej. Badanie przeprowadzone zostało w formie studiów przypadku w 42 szkołach w całej Polsce – w szkołach podstawowych, gimnazjach, liceach ogólnokształcących, technikach i szkołach zawodowych. Serdecznie dziękujemy wszystkim osobom, które zgodziły się na udział w badaniu. Cele badania Głównym celem badania była ocena przydatności wybranych form nadzoru pedagogicznego (ewaluacja zewnętrzna i wewnętrzna) stanowiących element obowiązującego systemu oświaty. Chociaż nadzorem pedagogicznym objęte są instytucje edukacyjne na różnym poziomie (np. przedszkola, placówki kształcenia ustawicznego, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, młodzieżowe ośrodki wychowawcze) to badanie koncentrowało się na szkołach - wykorzystaniu ewaluacji i użyteczności tej formy nadzoru z punktu widzenia szkół. Cele szczegółowe: Metodologia Badanie prowadzone było z wykorzystaniem jakościowych metod badawczych w formie studiów przypadku w 3 komponentach Komponent 1 Komponent 2 Komponent 3 W ramach badania przeprowadzone były wywiady z dyrektorami szkół, nauczycielami, rodzicami, analizowana była również dokumentacja szkolna. Badacze wzięli także udział w kilku prezentacjach wyników ewaluacji zewnętrznej. W każdym komponencie wykorzystywane były odrębne, dostosowane do specyfiki szkół narzędzia badawcze. Raport Ocena mechanizmu, jakim jest ewaluacja zewnętrzna, jest złożona i wielowymiarowa – wśród nauczycieli i dyrektorów szkół występują często pozornie sprzeczne opinie. Z jednej strony silnie reagują emocjonalnie, wyrażając obawy wobec tego narzędzia i kategoryzując je jako zewnętrzną kontrolę, do której warto się przygotować. Z drugiej z kolei pokazują na mocne strony ewaluacji, wskazując na konkretne korzyści, jakie przynosi ich placówkom. Dyrektorzy są zazwyczaj bardziej pozytywnie nastawieni do ewaluacji zewnętrznej niż nauczyciele i to od ich postaw i organizacji pracy podczas przeprowadzanej ewaluacji zewnętrznej zależy podejście kadry pedagogicznej do samej idei ewaluacji oraz jej przebiegu. Zdecydowanie wyższa świadomość działań i zaangażowanie nauczycieli występuje w przypadku tych szkół, w których ma miejsce większa koordynacja działań i motywowanie ze strony dyrekcji. Głównym źródłem niechęci wobec ewaluacji zewnętrznej są emocje związane z obawa przed niesprawiedliwym obrazem szkoły, „nieprzewidywalnością” procesu ewaluacji w placówce, subiektywnością oceny zewnętrznego ewaluatora oraz potencjalnymi konsekwencjami jawności wyników. Badanie pokazuje, jak wiele zależy nie tyle od samej oceny szkoły i raportu z ewaluacji zewnętrznej, ale i od samego procesu ewaluacji dokonywanej w szkole. Znaczenie tu odgrywa postawa samych wizytatorów, ustalany i konsekwentnie pilnowany harmonogram ewaluacji, a także sposób prezentacji i omawiania wyników. W większości szkół wyniki z ewaluacji zewnętrznej są omawiane ponownie w gronie pedagogicznym, gdzie zapadają decyzje odnośnie podejmowania dalszych działań, a – jak pokazało badanie – wszystkie szkoły podejmują jakieś działania w konsekwencji ewaluacji zewnętrznej. Mechanizm ten ma też duży wpływ (zarówno pozytywny, jak i negatywny) na prowadzenie ewaluacji wewnętrznej w szkołach. Wnioski z ewaluacji zewnętrznej włączane są do planów ewaluacji wewnętrznej, proces ewaluacji zewnętrznej jest cenny źródłem wskazówek dotyczących narzędzi i metod badawczych, a sposób przeprowadzenia ewaluacji zewnętrznej wpływa na podejście do prowadzenia samooceny dokonywanej samodzielnie przez szkoły.O badaniu
O badaniu
Badanie 24 szkół, w których przeprowadzono ewaluację zewnętrzną w drugim semestrze poprzedniego roku szkolnego.
Badanie 12 szkół, w których nie prowadzono jeszcze ewaluacji zewnętrznej, natomiast prowadzone są ewaluacje wewnętrzne.
Badanie 6 szkół, w których w trakcie badania prowadzona jest ewaluacja zewnętrzna.Raport
