Raport podsumowujący projekt : „Entuzjaści edukacji”
Pt. „Dynamika przemian w edukacji i diagnoza problemów do rozwiązania”
Raport przedstawia główne wnioski ze zrealizowanego w latach 2010-2015 projektu badawczego „Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego”, a także rekomendacje dla dalszych zmian w edukacji.
W ramach projektu „Entuzjaści Edukacji” Instytut Badań Edukacyjnych zrealizował ponad 100 badań, by zgromadzić i usystematyzować wiedzę o przemianach w edukacji, jej mocnych i słabych stronach, a także o problemach do przezwyciężenia. Badania odpowiadały na realną potrzebę, która wynikała z braku empirycznych diagnoz, umożliwiły uczestnictwo Polski w kilku ważnych przedsięwzięciach międzynarodowych oraz nawiązanie współpracy instytucjonalnej pomiędzy uczestniczącymi w nich różnymi ośrodkami akademickimi.
W prezentowanych tu badaniach skupiamy uwagę przede wszystkim na szkole jako podstawowej instytucji edukacyjnej. IBE podjął systematyczne badania nad procesem kształcenia i jego efektami w zakresie „klasycznych” przedmiotów szkolnych, czyli: języka ojczystego, historii, języków obcych, matematyki i przedmiotów przyrodniczych, a także nad edukacją wczesnoszkolną. Generalne pytanie badawcze dotyczy sposobów wykorzystywania czasu spędzanego w szkole i efektów, jakie on przynosi. Temu newralgicznemu dla jakości edukacji zagadnieniu poświęcony jest głównie niniejszy raport. Sedno problemu podnoszenia jakości oświaty leży bowiem w tym, co dzieje się podczas codziennych zajęć szkolnych.
Skuteczność podejmowanych inwestycji na rzecz zmian w edukacji nie tylko w Polsce jest często problematyczna i stanowi główny dylemat w międzynarodowej debacie. Wiele działań reformatorskich nie dotyka sedna problemów powszechnej edukacji. Celem tego raportu, jak i wspólnym celem zrealizowanego w Instytucie Badań Edukacyjnych obszernego projektu badawczego, było wskazanie tych pól, w których zmiany są potrzebne i mogą przynieść rzeczywiste rezultaty.
W badaniach, na podstawie których powstała prezentowana w niniejszym raporcie syntetyczna diagnoza, brali udział pedagodzy, psycholodzy, socjolodzy, ekonomiści, a także badacze z różnych dyscyplin naukowych, zaangażowani w rozwój dydaktyki przedmiotów szkolnych, często także z doświadczeniem nauczycielskim.
