Raport o stanie edukacji 2014 - Egzaminy zewnętrzne w polityce i praktyce edukacyjnej
- Opublikowano: 3 Lis 2014
Piąty z kolei raport o stanie edukacji Instytut Badań Edukacyjnych poświęcił systemowi egzaminacyjnemu. Eksperci IBE wyjaśniali, dlaczego egzaminy są tak ważne? Jakie są wady i zalety systemu egzaminacyjnego? W jaki sposób mogą pomóc w doskonaleniu pracy szkoły? Czy i jak z wyników egzaminacyjnych korzystają dyrektorzy szkół i nauczyciele?
– Co robią dyrektorzy szkół – widzą, np. że uczniowie słabo wypadają z polskiego czy matematyki, więc zwiększają liczbę zajęć i nacisk na te główne przedmioty, a nie np. na przedmioty artystyczne lub umiejętność pracy w grupie, bo egzaminy tego nie sprawdzają – tak dr Michał Sitek, wicedyrektor IBE ds. badawczych wyjaśniał, w jaki sposób system egzaminacyjny może wpłynąć na ograniczanie zakresu tego, czego uczy szkoła. – Jest też zjawisko uczenia pod testy, a więc uczniowie ćwiczą te formaty wypowiedzi, te sposoby rozwiązywania, które były na poprzednich egzaminach lub są w informatorze CKE. Szkoły, zwłaszcza w dużych miastach, starają się dobierać sobie uczniów i stosują rozmaite techniki marketingowe w oparciu o testy.
[Pobierz raport, pdf 22,8MB]
– Standaryzowane testy egzaminacyjne to potężne narzędzie systemu egzaminacyjnego, rezygnacja z tego, to jak rezygnacja z termometru przez lekarza – powiedział dr hab. Roman Dolata. – Gdybym miał streścić zarzuty, jakie są stawiane standaryzowanym testom, to: dlaczego wy testy nie jesteście tym, czym nie jesteście, czyli dlaczego nie mierzycie np. umiejętności współpracy. Oczywiście testy wielu rzeczy nie mierzą, ale czy należy z nich z tego powodu rezygnować, czy raczej nie należałoby ich uzupełnić innymi wiarygodnymi informacjami? Szukajmy innych miar, a nie likwidujmy tej, która ma określoną wartość. W przeciwnym razie staniemy się szczęśliwymi posiadaczami systemu o nieznanej efektywności nauczania.
System egzaminacyjny jest potrzebny do doskonalenia pracy szkoły. Przykładem, jak można go używać i jak dzięki niemu można monitorować poziom nauczania są badania: Porównywalne wyniki egzaminacyjne oraz edukacyjna wartość dodana.
- Z badań wiadomo, że egzaminy zewnętrzne osłabiają poczucie satysfakcji zawodowej i autonomii nauczycieli. – zauważył dr Sitek - Wyniki testów uważają oni za niesprawiedliwe, bo wynik ucznia na egzaminie to także pochodna jego indywidualnych zdolności, czy statusu społecznego. Poza tym podkreślają, ze testy nie sprawdzają całości pracy nauczyciela, np. wysiłku, by wychować przyzwoitego obywatela.
