Uczymy myślenia. Zadania na lekcje przedmiotów przyrodniczych – najnowsza książka Pracowni Przedmiotów Przyrodniczych

Pracownia Przedmiotów Przyrodniczych oddaje do rąk nauczycieli swoją najnowszą książkę "Uczymy myślenia. Zadania na lekcje przedmiotów przyrodniczych". Publikacja ta jest adresowana do nauczycieli szkół gimnazjalnych i zawiera przykłady zadań (z kluczem odpowiedzi oraz szczegółowym omówieniem rozwiązania) ze wszystkich przedmiotów przyrodniczych. W komentarzach do zadań są także wskazówki co do potencjalnych problemów, jakie może napotkać uczeń i jakie mogą doprowadzić do udzielenia przez niego błędnej odpowiedzi. Do każdego zadania dołączone są również informacje na temat punktów podstawy programowej, do realizacji których zadanie jest pomocne.

Książka Uczymy myślenia. Zadania na lekcje przedmiotów przyrodniczych jest pozycją dosyć oryginalną, niespotykaną na rynku wydawniczym. Nowatorskie podejście polega na tym, że zawiera zadania nietypowe, nadające się głównie do wspólnej pracy na lekcji. Zamieszczone w książce przykłady zostały wybrane z puli zadań, opracowanych w ramach warsztatów Pracowni Przedmiotów Przyrodniczych, a następnie przebadanych na ogólnopolskiej losowej próbie uczniów. Wyniki badań pokazały, że nie są to zadania, z którymi można zostawić ucznia samemu sobie. Łączy je jedna wspólna cecha: zadania te nie sprawdziły się jako zadania testowe (dlatego też nie polecamy ich do wykorzystania w formie sprawdzianu). Szersza analiza tego problemu pokazała, że ich słaba rozwiązywalność wynika z kilku przyczyn.

Książka w wersji epub (2,2 MB)		Książka w wersji mobi (2 MB)

• W przypadku niektórych zadań główną trudnością okazało się błędne rozumienie pewnych pojęć, być może wynikające z różnic pomiędzy potocznym a naukowym rozumieniem poszczególnych terminów. Tego typu zadania są szczególnie polecane do pracy na lekcji, zwłaszcza, że wymagają objaśnień ze strony nauczyciela i naprowadzenia uczniów na właściwy tok rozumowania. Ponieważ trudno wyzbyć się raz ugruntowanego błędnego przekonania, jedynie wspólna dyskusja na forum klasy i swobodna wymiana opinii wydaje się być realną szansą na opanowanie przez uczniów umiejętności, z którymi mają problemy.
• Zadania czasochłonne lub wieloetapowe lepiej jest rozwiązywać przed całą klasą, niż przeznaczać je na sprawdzian. W przypadku takich zadań, mogą się one okazać zbyt nużące, aby jeden uczeń przebrnął przez wszystkie etapy, nie popełniając żadnego błędu. Nawet jeśli takie zadanie miałoby służyć diagnozie umiejętności uczniów, nauczyciel może poszczególne etapy pracy rozdzielić pomiędzy kilka osób i na bieżąco kontrolować poprawność rozwiązania.
• W przypadku kilku zadań zastosowano element humorystyczny, co może być ciekawym urozmaiceniem lekcji, lub też poruszono tematy kontrowersyjne. Prawdopodobnie zadania tego rodzaju budzą w uczniach rozmaite emocje, co utrudnia ich samodzielne rozwiązanie. Jednak te same zadania, zaprezentowane na lekcji, mogą służyć nie tylko realizacji wymagań podstawy programowej przypisanych do konkretnego przedmiotu. Przy odpowiednio poprowadzonej dyskusji można je wykorzystać w celu kształtowania umiejętności formułowania i wyrażania własnej opinii lub też kształtowania zdrowego krytycyzmu w stosunku do obecnych metod naukowych.

Nauczyciele przedmiotów przyrodniczych z pewnością znajdą w tej publikacji zarówno ciekawy materiał przydatny do wzbogacenia warsztatu dydaktycznego jak i użyteczne wskazówki, pozwalające optymalnie wykorzystać proponowane zadania na lekcji. Liczymy również na to, że komentarze do zadań zainspirują nauczycieli do głębszej refleksji nad dotychczasowymi postępami ich uczniów. Warto bowiem przyjrzeć się swoim podopiecznym pod kątem ich wyników w nauce i na bieżąco diagnozować pojawiające się problemy. W intencji autorów, książka ma służyć pomocą również w tym zakresie i oddajemy ją w ręce nauczycieli z nadzieją, że zrobią z niej jak najlepszy użytek.  Przedstawiony przez nas materiał może zostać wykorzystany także w inny sposób niż w formie zadania obliczeniowego – może na przykład posłużyć jako kanwa lekcji .
Wszelkie opinie i komentarze nauczycieli na temat naszej książki będą dla nas niezwykle cenne, ponieważ pozwolą nam w przyszłości tworzyć lepsze narzędzia dydaktyczne, optymalnie dostosowane do ich potrzeb.

Joanna Borgensztajn
Pracownia Przedmiotów Przyrodniczych