IBE gościł prof. Howarda Gardnera

Opublikowano: 16 Paź 2011

10 października 2011 roku mieliśmy okazję gościć, światowej sławy naukowca, wykładowcę Uniwersytetu Harwarda i Uniwersytetu Bostońskiego, Profesora Howarda Gardnera, specjalistę  z dziedziny psychologii kognitywnej i psychologii uczenia się, twórcę koncepcji inteligencji wielorakiej.

.

Na spotkanie zaproszeni zostali goście ze środowiska akademicko – nauczycielskiego, przedstawiciele naukowi Uniwersytetu Warszawskiego,  Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie oraz nauczyciele praktycy ze szkoły i przedszkola.

prof. Howard Gardner

Spotkanie przybrało formę wielopłaszczyznowej dyskusji, otwartej przez Profesora Krzysztofa Konarzewskiego. Na początku dyskusji padło pytanie ze strony Dr Doroty Wiszejko-Wierzbickiej, liderki Zespołu Badań Instytucjonalnych o istotę indywidualizacji.  W jaki sposób można prowadzić indywidualną pracę z uczniem mając na uwadze system w jakim funkcjonuje szkoła, jak również jakie Profesor Gardner ze swojej perspektywy dostrzega  główne ograniczenia i bariery we wdrażaniu indywidualizacji?

Zdaniem Profesora , najlepszym rozwiązaniem jest łączenie dwóch typów nauczania. Optymalna metoda jaką miał okazję zaobserwować podczas wizytacji w szkołach, była indywidualna praca z uczniem ale również obserwowanie sposobu, w jaki dany uczeń funkcjonuje w grupie i dostosowuje się do rozwiązań systemowych. Zdaniem Profesora, na przestrzeni ostatnich 10 lat bariery w stosowaniu indywidualnych metod docierania do uczniów znacznie zmalały dzięki coraz szerszej digitalizacji szkolnictwa i dostępu uczniów do nowoczesnych technologii. Zdaniem naszego gościa, komputery stopniowo będą wpływały na zmianę modelu praktyk nauczycielskich z mentorskiego na funkcję trenera/doradcy.

Tym samym, przeszliśmy do zagadnień czego i w jaki sposób szkoła powinna uczyć? Jak dzieci będą myślały w przyszłości? Jak bardzo będą się różniły między sobą w tym zakresie? Tematy te poruszyła liderka Zespołu Badań Nauczycieli, Magdalena Krawczyk-Radwan. Profesor rozważał tę problematykę w swojej książce; „Thruth, beauty, goodness reframed”, w której zaprezentował jak edukować ludzi by doceniali takie wartości jak prawda, dobroć i piękno. Szkoła jego zdaniem, powinna rozwijać dzieci w różnych kierunkach, w tym, poznawania mechanizmów psychologicznych, zdarzeń historycznych i kompetencji matematycznych.

Narzędziem wspomagającym wszelkie procesy dydaktyczne jest jak słusznie zauważył Dr Jacek Strzemieczny, ocenianie kształtujące. Ma ono zasadniczy wpływ na stosowane w szkołach praktyki wspierające indywidualne podejście do ucznia. Profesor Gardner poprzez swoją działalność konsultacyjną rozwiniętą min. w ramach „Projektu O”, który stał się punktem wyjścia dla rozwoju doradztwa dla nauczycieli i dyrektorów szkół, od lat wspiera stosowanie metody oceniania  kształtującego.  Jego zdaniem ten system oceniania nie tylko opisuje to, czy uczeń jest w stanie wykonać dane polecenie ale głównie charakter nastawienia ucznia do rozwiązania zadanego problemu. Zatem wskaźniki takie jak motywacja, usposobienie, możliwości intelektualne, wszystkie te różnorodne kategorie  sprawiają, że nauczyciele przy ocenianiu powinni brać pod uwagę więcej aspektów, aniżeli tylko specjalne potrzeby lub zdolności. Idealnym i najbardziej efektywnym modelem edukacji, według Profesora, byłoby połączenie systemów edukacyjnych z różnych obszarów kulturowych: „Jeśli stać by mnie było to wysłałbym swoje dziecko do przedszkola we Francji, do szkoły podstawowej na północnych Włoch, do gimnazjum w Japonii, do liceum gdzieś w środkowej Europie a na studia do Stanów Zjednoczonych”.  Każda z tych społeczności, zdaniem Profesora, jest w czymś lepsza, dysponuje czymś unikalnym, i stąd potrzeba łączenia różnorodnych umiejętności w nauczaniu.

liczba10Dr Michał Sitek po krótkim nawiązaniu do roli standardów i zmiany podstawy programowej, która miała niedawno miejsce w Polsce, zadał pytanie jaką rolę odgrywają standardy oraz ocenianie kształtujące,  które są centralnymi kategoriami w praktyce nauczycielskiej.

Profesor Gardner stwierdził, że każdy profesjonalista stosuje ewaluację na co dzień, niejednokrotnie nie zdając sobie z tego sprawy. Przez ostatnich trzydzieści lat, jak twierdził, zajmuje się etyką pracy i postawami obywatelskimi. Przez ten okres czasu prowadził obserwacje w Stanach Zjednoczonych i na terenie Wielkiej Brytanii, dochodząc do wniosku, że jesteśmy społeczeństwem skażonym ocenianiem, i dlatego też testy PISA tak dobrze wpisują się w oczekiwania. Profesor Gardner zwrócił również uwagę na to, że świat w obecnym kształcie, nie potrzebuje większej liczby ludzi, którzy jedynie przypominają o należnych im prawach i obowiązkach. Świat potrzebuje świadomych obywateli. Takich, którzy głosują  na daną partię nie dlatego, że odpowiada ich partykularnym interesom, która będzie najlepszym rozwiązaniem dla danego kraju. Żyjemy bowiem w zglobalizowanej rzeczywistości i musimy mieć świadomość tego, jakie konsekwencje niesie nasze postępowanie dla reszty mieszkańców. „If home took care of citizen issues or the media did, then school could teach only mathematics. But schools are communities where the students are not only for themselves, there is a larger meaning” – tymi słowy Profesor Gardner zakończył dyskusję.

„Jeśli umiejętności społeczne nabywalibyśmy w domu lub dzięki mediom, wówczas szkoła mogłaby skupić się wyłącznie na nauczaniu matematyki. Jednak szkoły są społecznościami, w których uczniowie nie występują wyłącznie jako odrębne jednostki lecz stanowią część szerszego kontekstu społecznego.”