Nauczyciele powinni poćwiczyć z szóstoklasistami umiejętność samodzielnego myślenia

Opublikowano: 9 Mar 2015

Rozmowa z prof. Krzysztofem Biedrzyckim z Pracowni Języka Polskiego IBE o wynikach części polonistycznej badania DUSZa i o tym, na co powinni zwrócić uwagę uczniowie podczas przygotowań do sprawdzianu szóstoklasisty.

W części polonistycznej badania DUSZa pojawił się nowy typ zadań. Na czym polegają te zadania i co mają weryfikować?
Trzeba rozróżnić dwie rzeczy. Po pierwsze, rzeczywiście pojawiły się zadania do tej pory nieobecne na sprawdzianie szóstoklasisty, z powodzeniem jednak stosowane na egzaminie kończącym gimnazjum, zwłaszcza dwa typy: zadania, w których uczeń ma zweryfikować prawdziwość zdań, oraz takie, w których  z dwóch kolumn ma dobrać dwie prawidłowe odpowiedzi. Chodzi o sprawdzenie umiejętności logicznego myślenia i łączenia informacji.
Po drugie, chodzi o sprawdzanie samodzielności rozwiązywania problemów. Temu służą zadania, w których oczekuje się od ucznia wykonania operacji myślowej, polegającej na wyciągania wniosków z przesłanek obecnych w tekście.

Badanie pokazało, że szóstoklasiści w zadowalającym stopniu opanowali umiejętność pisania opowiadania, jednak poprawność językowa, ortografia i interpunkcja wypadają dosyć słabo. Jaka jest tego przyczyna?
Współczesny polonista jest w znacznie trudniejszej sytuacji niż jeszcze 20 lat temu. Naturalnym środowiskiem, w którym dzieci czytają, jest środowisko elektroniczne – maile, artykuły w internecie, wiadomości sms… Dobrze wiemy, że nie ma tam należytej dbałości o ortografię i interpunkcję, a nawet o poprawność gramatyczną, często pomija się znaki diakrytyczne. Dzieci to zapamiętują i powielają złe wzory. Inna sprawa, że w sytuacji egzaminacyjnej, dziecko nie ma czasu na korektę, dlatego powinniśmy być bardziej wyrozumiali wobec tych tekstów.

Do sprawdzianu szóstoklasisty pozostało zaledwie kilka tygodni. Co jeszcze mogą zrobić nauczyciele i uczniowie, aby jak najlepiej się przygotować?
Nauczyciele powinni z uczniami poćwiczyć umiejętność samodzielnego myślenia. Mogą do tego celu wykorzystać zadania ze sprawdzianu próbnego, jednak powinni z uczniami przeanalizować odpowiedzi i wskazać drogę rozwiązywania problemu, a także pokazać, na czym może polegać błąd. Dobrze by było porozmawiać o potknięciach w wypracowaniach pisemnych, przy czym warto powtórzyć wszystkie wymagane przez podstawę programową gatunki.