Jak działa ukryta selekcja w gimnazjach?

Opublikowano: 31 Lip 2014

Rozmowa z dr Anną Wojciuk o rozpoczętym przez IBE badaniu „Autoselekcja na progu gimnazjum – działania rodziców w kontekście działań szkół i polityki samorządu”

Skąd pomysł na to badanie i co dzięki niemu uda się sprawdzić?
Dzięki wprowadzeniu reformy, w której utworzono gimnazja, przedłużono obowiązkową edukację o rok i bardziej wyrównano szanse edukacyjne dzieci. Bowiem progiem selekcyjnym stał się dopiero egzamin gimnazjalny.
Ale po 14 latach od reformy rodzice i same szkoły wypracowały już pewne strategie omijania rejonizacji, która jest właśnie tym mechanizmem równościowym. Działania rodziców na rzecz posłania dzieci do wybranej, dobrej szkoły nazywamy autoselekcją, a działania szkół mające na celu rekrutację dobrych uczniów nazywamy selekcją.
Niektórzy rodzice posyłają swoje dzieci do niepublicznych gimnazjów, ale część tych, która wybiera dla dziecka szkołę publiczną, nie zawsze uważa, że ta w rejonie jest najlepsza. Posyłają więc swoje dzieci do gimnazjów poza rejonem. W naszym badaniu chcemy zobaczyć, jakie ci rodzice stosują strategie. Chcemy też sprawdzić, jak gimnazja dokonują selekcji uczniów, jaka jest tego skala i jaką politykę wobec tego zjawiska prowadzą samorządy.

W jaki sposób zostanie przeprowadzone badanie?
Będziemy prowadzić ok. 60-minutowe wywiady w trzech grupach: urzędników z samorządowych biur edukacji, dyrektorów szkół i rodziców. Odbędą się one w Rzeszowie i Warszawie.
Z samymi rodzicami zaplanowano ponad 100 wywiadów. Oprócz poznania strategii dotyczących autoselekcji gimnazjalnej dowiemy się też, kto podejmuje takie działania – bo przecież nie każdy rodzic – jakie ma własne doświadczenia edukacyjne, status społeczno-ekonomiczny czy doświadczenia na rynku pracy.

Kiedy poznamy wyniki? I do czego one się przydadzą?
Badanie z samorządowcami właśnie się rozpoczyna. Wywiady z wszystkimi grupami potrwają jeszcze do września i października. Wyniki poznamy w 2015 r.
Dzięki badaniu przede wszystkim będzie można ocenić, jak wygląda praktyka stosowania przepisów dotyczących rejonizacji w dużych miastach  oraz poznać mechanizmy konkurencji między szkołami i między uczniami na poziomie gimnazjum.