Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania wyborów osób w wieku 19-30 lat dotyczących studiowania. Raport z przeprowadzenia badań metodami ekonomii eksperymentalnej
- Opublikowano: 29 Paź 2015
Niniejszy raport przedstawia wyniki dwóch badań zrealizowanych metodami eksperymentalnymi w ramach projektu pt. „Społeczne i ekonomiczne uwarunkowania wyborów osób w wieku 19-30 lat dotyczących studiowania”. Badania te były całkowicie niezależne i dotyczyły różnych modułów tematycznych (pierwsze badanie - modułu „Preferencje”, zaś drugie badanie – modułu „Nakłady”). Zarówno ich cele były całkowicie rozłączne, jak i zastosowano w nich zupełnie odmienne metody badawcze (pierwsze badanie – eksperyment terenowy, zaś drugie badanie – eksperyment laboratoryjny). Ponadto, uzyskane w nich wyniki zostaną wykorzystane różnych modułach i nie będą one w żaden sposób ze sobą wiązane. Dlatego właśnie niniejszy raport składa się z dwóch niezależnych części.
Pierwsza część raportu prezentuje wyniki badania eksperymentalnego pt. „Analiza preferencji uczniów liceów ogólnokształcących względem usług edukacyjnych na poziomie wyższym metodą eksperymentalną”. Jego głównym celem było określenie wpływu zasobu informacyjnego na preferencje oraz tego, na ile możliwe jest wpływanie na preferencje młodzieży odnośnie studiów wyższych oraz perspektyw na rynku pracy zarówno w krótkim, jak i długim okresie. Badanie to zostało przeprowadzone na grupie ponad 1500 uczniów liceów ogólnokształcących. Dla realizacji celów analizy, wykorzystano metodę eksperymentalną – uczestnicy poddani zostali bodźcom w postaci dedykowanych warsztatów (z zakresu wybranego, przykładowego obszaru studiów oraz dotyczących sytuacji na rynku pracy absolwentów wybranego kierunku studiów), których wpływ analizowany był na tle grupy kontrolnej. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że wiedza uczniów liceów ogólnokształcących dotycząca studiów wyższych oraz perspektyw na rynku pracy po ich ukończeniu jest na stosunkowo niskim poziomie, a ich decyzje edukacyjne podejmowane są w warunkach niepełnej informacji.
Druga część raportu prezentuje wyniki badania eksperymentalnego pt. „Wycena czasu przeznaczanego przez studentów na uzyskanie wykształcenia wyższego metodą eksperymentalną”. Jego głównym celem było określenie wartości nakładów ponoszonych przez studentów na uzyskanie wykształcenia wyższego, poprzez wycenę czasu przeznaczonego na studiowanie. W badaniu wzięli udział studenci pięciu kierunków studiów należących do różnych obszarów nauki (budownictwa, ekonomii, historii, informatyki oraz medycyny, studiujący w dwóch miastach (Warszawie i Krakowie). Umożliwiło to zbadanie zróżnicowania ilości czasu przeznaczanego na kształcenie pod względem grup kierunków oraz miejscowości. Ponadto, zastosowanie metody eksperymentalnej umożliwiło wycenę płacy progowej, dla której uczestnicy byli skłonni podjąć dodatkową pracę zarobkową rezygnując z wcześniej zaplanowanych zajęć, w tym m.in. zajęć związanych z edukacją. Na tej podstawie oszacowano wartość czasu związanego z uzyskaniem wykształcenia. Z przeprowadzonych analiz wynika, że potwierdzona została hipoteza o różnej pracochłonności poszczególnych kierunków studiów. Studenci medycyny poświęcają na naukę najwięcej czasu, zaś studenci ekonomii – najmniej. Osoby z kierunków mniej pracochłonnych przeznaczają natomiast więcej czasu na pracę zarobkową, w konsekwencji czego łączny czas dedykowany edukacji i pracy zarobkowej nie różnił się względem porównywanych grup i oscylował wokół 40 godzin tygodniowo, czyli wymiaru pełnego etatu. Najważniejszym jednak wnioskiem płynącym z przeprowadzonego badania jest niemal całkowity brak zróżnicowania oczekiwań płacowych zarówno w przekroju badanych miast, jak i kierunków studiów. Wyceniając wartość czasu przeznaczanego przez studentów na edukację, należy wziąć pod uwagę jednak również inne czynniki, niekoniecznie związane z profilem kształcenia czy miejscowością, w której podejmują oni studia.