Tematyka konferencji
liczba7Tegoroczna konferencja ‘The Impact of Language Frameworks on Assessment, Learning and Teaching: policies, procedures and challenges' poświęcona była kwestii wpływu paradygmatów w językoznawstwie stosowanym na metody nauczania, naukę i ocenę znajomości języka a także politykę językową. Znakomita większość wystąpień odnosiła się do modelu języka i oceny biegłości językowej zawartych w opracowanym przez Radę Europy Europejskim Systemie Oceny Kształcenia Językowego[1] (ESOKJ), które w ciągu dekady zdominowały podstawy programowe i programy nauczania, w tym edukacji dwujęzycznej i nauczania języków mniejszości, programy kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli, podręczniki do nauki języków, kluczowe zapisy i plany działania związane z polityką językową w wielu krajach Europy. Ponadto, coraz więcej instytucji specjalizujących się w testowaniu języków pozaeuropejskich odnosi swoje egzaminy do skali biegłości językowej ESOKJ.
Prezentacje IBE
Dr Ellis z Pracowni Języków Obcych oparła swoją prezentację na materiale badawczym zebranym podczas pilotażu Badania Wypowiedzi Ustnej gimnazjalistów realizowanego w IBE. W wystąpieniu pt. ‘Borderlines: a data-driven description of the limits of A2 spoken performance’ dr Ellis podjęła temat trudności z ustaleniem precyzyjnych kryteriów oceny biegłości językowej na poziomie A2 skali ESOKJ. W swojej analizie, poza samymi wypowiedziami, prelegentka wykorzystała notatki z obserwacji, listy kontrolne i uwagi egzaminatorów. Dr Ellis omówiła językowe cechy wypowiedzi ustnych gimnazjalistów na poziomie A2 z uwzględnieniem takich aspektów jak słownictwo, płynność, wymowa, interjęzyk oraz porównała je z wypowiedziami na poziomie ocenionym przez egzaminatorów jako wyższy i niższy niż A2.
Dr Ellis nawiązała kontakt z współtwórcą ESOKJ, dr Brianem North, który podejmie się zewnętrznej walidacji materiałów z wzorcowymi przykładami poszczególnych poziomów biegłości językowej ESOKJ przygotowanymi dla egzaminatorów na potrzeby Badania Wypowiedzi Ustnej. Przyjęcie przez dra Northa zaproszenia do konsultacji eksperckiej potwierdza zgodność Badania Wypowiedzi Ustnej z międzynarodowymi standardami projektów tego typu i wzmacnia jego rangę.
Sesja dr Szpotowicz pt. ‘Challenges of measuring young learners’ language development during their school education’ dotyczyła wyzwań związanych z ocenianiem i pomiarem umiejętności językowych dzieci pobierających naukę języka na pierwszych etapach edukacji szkolnej. Prelegentka zwróciła uwagę na zagrożenia związane z organizowaniem testów zewnętrznych w młodszych grupach wiekowych i zaprezentowała wyniki międzynarodowego badania długofalowego Early Language Learning in Europe, w którym pomiar dokonywany był kilkukrotnie w tej samej grupie badanych dzieci dając obraz długofalowych zmian w umiejętnościach dzieci. W prezentacji tej wskazano też na wpływ badania ELLiE na badanie osiągnięć uczniów wczesnoszkolnych prowadzone przez Pracownię Języków Obcych w IBE.
Europejskie Badanie Kompetencji Językowych ESLC
Podczas konferencji wielokrotnie nawiązywano do międzynarodowego projektu the European Survey on Language Competences (ESLC), który w Polsce realizuje IBE (więcej tu). Badaniu ESLC w całości poświęcone było wystąpienie pt. ‘The European Survey on Language Competences: comparing language learning and proficiency across Europe’ dr K. Ashton, prezentacja pt. ‘Surveylang: un proyecto de evaluacion en cinco idiomas’ I.L. Borrego oraz sesja plenarna ‘The comparability of the A1 level across 5 languages’ prowadzona przez dr M. Perlmann-Balme. Gościem specjalnym konferencji był dr Neil Jones z University of Cambridge ESOL, dyrektor projektu ESLC, który wygłosił prezentację pt. ‘Defining an inclusive framework for languages’.
Language Rich Europe (LRE) – wielojęzyczność na rzecz stabilności i dobrobytu społecznego
Poza ESLC, zaprezentowano jeszcze jeden paneuropejski projekt - Language Rich Europe. Realizowane dzięki wsparciu programu UE ‘Uczenie się przez całe życie’ badanie LRE ma na celu stworzyć Europejski Wskaźnik Praktyk i Strategii dla Wielojęzyczności. Wskaźnik LRE będzie porównywał polityki i praktyki w nauczaniu języków w 22 krajach w odniesieniu do standardów i rekomendacji Komisji Europejskiej i Rady Europy. Badanie dotyczy zarówno języków narodowych danego kraju jak i języków regionalnych, mniejszości narodowych i obcych. W każdym kraju analiza obejmować będzie obszar edukacji na wszystkich poziomach, w tym szkolnictwo wyższe, usługi i sferę publiczną, biznes, media oraz krajowe bazy danych dotyczące języków. Publikacja wyników badania wraz z planami działań dla 22 uczestniczących w badaniu krajów przewidywana jest na 2014 rok. Polska bierze udział w projekcie LRE.
Uczenie się przez całe życie - egzaminy językowe do celów zawodowych
W czasie sesji panelowej pt. „Testing English for Specific Purposes in Science” została poruszona tematyka sprawdzania umiejętności w zakresie języka obcego specjalistycznego. Iwona Misztal przedstawiła międzynarodowy projekt dofinansowany ze środków Unii Europejskiej, którego celem było stworzenie egzaminu z języka angielskiego dla potrzeb zawodowych – skierowany do osób przygotowujących się do pracy bądź zajmujących się fizykoterapią, rehabilitacją, konserwacją zabytków, dla osób związanych z przemysłem chemicznym. Egzamin TESPIS obejmuje 4 umiejętności językowe: czytanie, pisanie, słuchanie, mówienie i jest przeprowadzany na dwóch poziomach B2 oraz C1. Prelegentka omówiła strukturę oraz proces tworzenia testów. Po prezentacji dyskutowano nad trudnościami związanymi z budowaniem testów w taki sposób by sprawdzały nie wiedzę, ale umiejętność posługiwania się językiem specjalistycznym.
Różne rodzaje skal oceniania – ich wpływ na ocenę pracy ucznia
Podczas swojego wystąpienia dr Barkaoui skupił się na różnicach pomiędzy dwoma skalami oceniania prac pisemnych uczniów oraz ich wpływie na ostateczną ocenę pracy wystawianą przez doświadczonych nauczycieli oraz młodych nauczycieli, bez lub z niewielkim doświadczeniem zawodowym. Pierwsza z analizowanych skal to skala holistyczna zakładająca wystawienie jednej, łącznej oceny pracy pisemnej. Druga natomiast zakłada ocenę pracy w odniesieniu do poszczególnych jej aspektów, takich jak struktura pracy czy poprawność językowa. Po przeanalizowaniu ocen 180 prac pisemnych pochodzących z bazy egzaminów TOEFL, prelegent wskazał szereg interesujących implikacji pedagogicznych. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w przypadku wykorzystania skali holistycznej doświadczeni nauczycieli byli istotnie bardziej surowi w swoich ocenach niż młodzi nauczyciele, zaś w przypadku skali wieloaspektowej oceny obu grup nauczycieli były bardziej spójne. Na koniec dr Barkaoui podkreślił zalety obu skal: korzystanie z holistycznej skali oceniania sprawdzi się w przypadku uczniów na wyższych poziomach zaawansowania, ale z drugiej strony wieloaspektowa skala oceniania pozwala na pełniejsze uchwycenie rozwoju umiejętności językowych uczniów.
Zintegrowane kształcenie przedmiotowo-językowe
Program konferencji obejmował również szereg prezentacji nawiązujących do koncepcji Zintegrowanego Kształcenia Przedmiotowo-Językowego (Content and Language Integrated Learning – CLIL). Wystąpienie Giselli Lange reprezentującej Władze Oświatowe Regionu Lombardii dotyczyło reformy oświaty we Włoszech, wprowadzającej m.in. obowiązkowe nauczanie przedmiotów kierunkowych w języku obcym na poziomie szkół ponadpodstawowych. Lange omówiła podstawowe założenia reformy odnosząc je do dokumentacji i narzędzi promowanych przez Radę Europy – głownie ESOKJ i Europejskiego Portfolio Językowego. Duża część wystąpienia poświęcona była językowemu przygotowaniu nauczycieli - obszerności i zakresowi szkoleń, a także ich popularności wśród kadry nauczycielskiej oraz sposobom motywacji nauczycieli niechętnych reformie.
[1] W kwietniu br. w IBE odbyło się seminarium ‘Odnoszenie egzaminów językowych do Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ)’ organizowane przez Pracownię Języków Obcych. Gościem specjalnym był dr Waldemar Martyniuk, dyrektor wykonawczy Europejskiego Centrum Języków Nowożytnych Rady Europy, autora wielu publikacji poświęconych ESOKJ (więcej tu).
